PGE Polska Grupa Energetyczna do końca roku chce wyłonić docelowego partnera strategicznego dla swoich projektów morskich farm wiatrowych – mówi Monika Morawiecka, prezes PGE Baltica w wywiadzie dla portalu cleanerenergy.pl

cleanerenergy.pl: PGE ma ambicję, by przed 2030 r. mieć ok. 2,5 GW zainstalowanej w farmach na Bałtyku. Jakie są kroki milowe tego projektu?

M.Morawiecka: Realizujemy prace zgodnie z założeniami. Zmierzamy do końca dwuletniej kampanii pomiarów wietrzności, powoli finalizowana jest procedura oceny oddziaływania na środowisko. Niedługo rozpoczniemy badania geotechniczne dna morskiego. Te elementy pozwolą na rozpoczęcie prac projektowych. W tym kontekście bardzo ważnym krokiem milowym będzie także wybór do końca 2019 roku strategicznego partnera biznesowego do realizacji budowy Elektrowni Wiatrowej Baltica 3 i Elektrowni Wiatrowej Baltica 2 o łącznej mocy zainstalowanej 2,5 GW. Plany PGE Baltica zakładają jeszcze realizację trzeciej farmy wiatrowej o mocy 1 GW. Wszystkie trzy projekty posiadają pozwolenia lokalizacyjne (pozwolenia na wznoszenie sztucznych wysp).

cleanerenergy.pl: Wśród czynników, które spowodowały zwrot PGE ku offshore podaje Pani spadek kosztów technologii. Jeszcze w marcu ubiegłego roku przedstawiciele spółki informowali, że wybudowanie farmy wiatrowej o mocy 1 000 MW na morzu to koszty rzędu od 12 do 14 mld zł. Obecne szacunki co do CAPEX-u wynoszą maksymalnie 12 mld zł. Czy to oznacza, że nakłady zostały urealnione właśnie z tego powodu? Czy jest szansa, że ostatecznie będą jeszcze niższe?

M.Morawiecka: Z pewnością inwestycje w morskie farmy wiatrowe na Bałtyku stają się w miarę upływu czasu coraz bardziej dostępne finansowo – na przestrzeni lat koszty komponentów turbin oraz usług związanych z ich prefabrykacją i budową wyraźnie spadły. Nadal są to bardzo kapitałochłonne inwestycje – pamiętajmy, że ostateczne kwoty będziemy znać po podpisaniu kontraktów na realizację.

cleanerenergy.pl: Jednostkowy wzrost mocy turbin jest dynamiczny. W ubiegłym roku dla nowych jednostek było to 7-8 MW dla elektrowni morskich (na lądzie – 3 MW), choć japońsko-duński MHI Vestas ma w ofercie turbinę V164-9,5 MW, a GE Renewable Energy szykuje turbinę Haliade-X o mocy 12 MW. Jakie turbiny planuje PGE Baltica zakupić na potrzeby farm morskich na Bałtyku? Czy będziecie czekać z zamówieniami aż do 2022 r., czyli do uzyskania zezwolenia na budowę, tak by ich moc jeszcze wzrosła?

M.Morawiecka: Na obecną chwilę rozważamy różne opcje wyboru docelowych turbin, prowadzimy wstępne analizy ich optymalnego rodzaju i rozmieszczenia, dopasowanego do warunków technicznych na Bałtyku. Potrzebujemy solidnych danych, aby wybrać najbardziej optymalne rozwiązanie – zarówno kosztowo, jak i pod kątem efektywności w produkcji energii. Z pewnością będziemy chcieli wybrać najlepsze dostępne rozwiązanie.

cleanerenergy.pl: W grudniu 2018 r. PGE rozpoczęła poszukiwania strategicznego partnera, któremu chce sprzedać 50 proc. udziałów w dwóch spółkach celowych, w których przygotowywane są projekty morskich farm wiatrowych, a następnie wspólnie z nim realizować je w formule joint venture. Pod koniec stycznia br. zamknięto pierwszy etap selekcji strategicznych, do którego zakwalifikowano 13 podmiotów, ponoć m.in.: hiszpański EDP Renováveis, holenderskie Eneco, duński Orsted (poprzednio Dong Energy), Scottish Power Renewables (należący do hiszpańskiej grupy Iberdrola), a także niemieckie EnBW i Innogy oraz E.ON. Z iloma firmami rozmawiacie obecnie? Kiedy można spodziewać wyboru partnera?

M.Morawiecka: Rozmowy toczą się z czterema firmami i planujemy ich zakończenie w czwartym kwartale 2019 r., by do końca tego roku wyłonić docelowego partnera strategicznego.

cleanerenergy.pl: Czy udział inwestora branżowego na poziomie 50 proc. jest przesądzony? Ponoć partnerzy branżowi, którzy rozmawiają z PGE, zgłaszają się do Polskiego Funduszu Rozwoju o współfinansowanie. Czy możliwy jest udział PFR w projekcie? Na jakim etapie? Na jakich warunkach?

M.Morawiecka: W tej chwili prowadzimy proces wyboru strategicznego partnera branżowego. Z pewnością jest to dla nas priorytet, który znacząco obniży ryzyko inwestycyjne. O ewentualnym udziale inwestorów finansowych będziemy być może rozmawiać na późniejszym etapie, jeśli nasze analizy wskażą taką konieczność.

cleanerenergy.pl: Tauron Polska Energia w ramach tzw. Zielonego Zwrotu chce również inwestować w morskie farmy wiatrowe, podobnie Grupa Enea. Czy dopuszczacie udział tych firm w Waszych projektach?

M.Morawiecka: Kibicujemy naszym kolegom z innych firm. Z pewnością potencjał polskiego Bałtyku jest większy niż możliwości inwestycyjne PGE. W tej chwili jest 12 przydzielonych pozwoleń lokalizacyjnych (w tym trzy nasze), a kolejnych kilkanaście projektów może takie pozwolenia dostać w najbliższych kilku-kilkunastu miesiącach. Miejsca jest więc dosyć.

cleanerenergy.pl: Koszt wybudowania instalacji o mocy 2,5 GW przez PGE w wyłącznej strefie ekonomicznej Bałtyku może wynieść 30 mld zł. Nawet jeśli podzielicie się wydatkami z partnerem, to na PGE przypadać będzie 15 mld zł. W jaki sposób sfinansujecie wydatki inwestycyjne?

M.Morawiecka: Obecnie analizujemy możliwe struktury finansowania i prowadzimy intensywny dialog z instytucjami finansującymi. Z pewnością inwestycje w morskie farmy wiatrowe są bardzo pożądanym rodzajem projektów inwestycyjnych z punktu widzenia tych instytucji – w szczególności w momencie, kiedy uzyskamy już większą pewność od strony regulacyjnej co do przewidywalności przychodów. Mogę z całą pewnością powiedzieć, że odczuwamy duże zainteresowanie i odbieramy wiele deklaracji chęci współpracy przy zaplanowaniu optymalnej struktury finansowania.

cleanerenergy.pl: W Polsce koszty pozyskania komercyjnego finansowania na takie inwestycje są jeszcze ciągle wyższe niż na Zachodzie, czy w związku z tym będzie korzystać ze wsparcia NFOŚiGW, EBI, fundusze unijne?

M.Morawiecka: Z pewnością koszt kapitału jest bardzo poważnym czynnikiem przy tego typu kapitałochłonnych inwestycjach. Jednym z najważniejszych sposobów jego obniżenia jest stabilne otoczenie regulacyjne – które notabene się teraz tworzy – w Ministerstwie Energii trwają intensywne prace nad stworzeniem dedykowanej ustawy regulującej sektor morskiej energetyki wiatrowej. Jest to jeden z trzech najważniejszych elementów koniecznych do tego, aby te inwestycje mogły się powieść. Dwa pozostałe do Plan Zagospodarowania Przestrzennego Polskich Obszarów Morskich oraz dostosowanie infrastruktury sieciowej przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne.

Niewątpliwie inwestycje w odnawialne źródła energii są jednym z najważniejszych celów instytucji multilateralnych jak EBI czy funduszy europejskich. Z pewnością będziemy chcieli z nich w optymalnym zakresie skorzystać.

cleanerenergy.pl: W Polsce jest ok. 100 firm, które produkują na potrzeby sektora onshore i offshore: wieże, elementy trawestacji, łopaty wirników, fundamenty, elementy sterowania. Firma JDR Cable Systems, przejęta w 2017 r. przez Tele-Fonika Kable, która dostarcza podmorskie kable oraz szczeciński ST³ Offshore, producent fundamentów do wież są jednymi z liderów w branży. Jaki będzie stopień polonizacji morskich projektów PGE? Czy będziecie np. zamawiać wieże w gdańskim GSG Towers, kontrolowanym przez ARP S.A.?

M.Morawiecka: Rozwój nowego sektora w Polsce, jakim będzie morska energetyka wiatrowa, stwarza ogromny potencjał rozwoju dla polskich firm, z których wiele może odnaleźć swoje miejsce w łańcuchu dostaw takiego przedsięwzięcia w wielu kluczowych elementach (takich jak łopaty, generatory, przekładnie, systemy odbioru mocy, systemy kontroli kąta natarcia, konstrukcje wsporcze, osprzęt elektryczny, okablowanie). Inwestycje w morską energetykę wiatrową to  nie tylko okazja dla rozwoju polskiego przemysłu stalowego i stoczniowego, ale również usług dodatkowych, które potrzebne są w okresie eksploatacji, a wcześniej w okresie budowy, np: transportu morskiego i śródlądowego. Będzie to istotny impuls dla rynku pracy i przedsiębiorczości lokalnej, zwłaszcza w województwie pomorskim i zachodniopomorskim.

Rozwój polskiego łańcucha dostaw jest jednym z celów listu intencyjnego, który niedawno PGE podpisała z PKN Orlen, który również rozwija duży projekt na Morzu Bałtyckim. Uważamy, że jest to nasz wspólny obowiązek, aby stymulować i wspierać rozwój polskiego przemysłu, aby stał się na tyle konkurencyjny, aby mógł uczestniczyć nie tylko w budowie farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim, ale także – a może przede wszystkim – mógł wejść do globalnego łańcucha dostaw i generować dużą wartość dodaną dla polskiej gospodarki.

cleanerenergy.pl: Czy PGE oczekuje, że jej morskie farmy będą otrzymywały systemowe wsparcie, jakie? Czy ma to być system różnicowy, czy aukcyjny? Obowiązujące obecnie przepisy przewidują 15-letnie kontrakty, podczas gdy w sąsiednich Niemczech system aukcyjny przyznaje wsparcie na 20 lat. Czy oczekujecie wydłużenia okresu, co powinno być uwzględnione w odrębnej ustawie dla offshore?

M.Morawiecka: Tutaj krótkie wyjaśnienie – kontrakty różnicowe, które są w tej chwili jako standard stosowane w Europie dla wsparcia morskich farm wiatrowych – występują w wielu odmianach – m.in. jeśli chodzi o ich długość, sposób rozliczeń, czy też sposób przydzielania. Widać pewną prawidłowość – początek rozwoju danej branży wymaga nieco innych instrumentów, a kiedy jest ona już branżą ugruntowaną – przechodzi się na system bardzo konkurencyjny. W tej chwili trwają intensywne prace w Ministerstwie Energii nad wypracowaniem optymalnego modelu wsparcia w polskich warunkach. Wierzymy, że zostanie wdrożone rozwiązanie najlepiej odpowiadające na potrzeby i wyzwania stojące przed polskim sektorem wiatru na morzu i będzie pozwalało na zrealizowanie tych inwestycji w jak najkrótszym czasie, jak najmniejszym budżecie i w najlepszej jakości. Tak jak mówiłam wcześniej – dobrze zaprojektowany system wsparcia jest jednym z najważniejszych czynników obniżenia ryzyka inwestycyjnego a zatem kosztu kapitału – co przekłada się bezpośrednio na koszt wyprodukowanej energii – a zatem obniża ceny dla odbiorców.

Dziękujemy za rozmowę.