PGE przedstawiło stanowisko w sprawie nowego pomysłu Komisji Europejskiej. Czytamy w nim, że decyzję o zwiększeniu celów redukcji emisji w ramach polityki energetycznej i klimatycznej można podjąć dopiero po przeprowadzeniu dokładnej oceny jej wpływu.

Komisja Europejska przyjęła swój wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego ramy dla osiągnięcia neutralności klimatycznej („wniosek dotyczący europejskiego prawa klimatycznego”). Chociaż kluczowe elementy dokumentu dotyczącego europejskiego prawa klimatycznego zostały już ogłoszone wcześniej w komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu, istnieją pewne istotne uchybienia proponowanego projektu rozporządzenia w odniesieniu do kwestii podziału obciążeń między państwa członkowskie. Czytaj także: KE zaproponuje nowy cel emisji gazów cieplarnianych na 2030 r.

PGE podkreśla, że wprowadzenie gospodarki zeroemisyjnej do 2050 roku wymaga znacznych nakładów inwestycyjnych, szacowanych na 179-206 mld EUR (CAKE for KOBiZE 2019) dla sektora elektroenergetycznego w Polsce. Dodatkowo koszt potencjalnych społecznych i gospodarczych skutków osiągnięcia neutralności klimatycznej będzie dużo wyższy. Regiony i sektory najbardziej narażone na negatywne konsekwencje wynikające z tego procesu nie powinny być pozostawione bez pomocy w obliczu tego ogromnego wyzwania.

„Grupa PGE jest gotowa aktywnie przyczyniać się do realizacji ambitnych unijnych celów klimatycznych poprzez znaczące inwestycje w niskoemisyjne technologie wytwarzania energii, o czym świadczą zarówno podejmowane już działania, jak i nasze plany. W tym procesie niezbędne jest jednak odpowiednie wsparcie. Zasada proporcjonalnego zwiększenia finansowania w ramach EU ETS dla państw członkowskich o niskim PKB w przeliczeniu na mieszkańca powinna zostać zapisana w europejskim prawie klimatycznym wraz z przepisami dotyczącymi jeszcze ambitniejszych celów” – powiedział Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

W raporcie CAKE (Centrum Analiz Klimatyczno-Energetyczncyh) przeanalizowano w jaki sposób podwyższenie celu redukcyjnego na 2030 r. do poziomu 50 proc. i 55 proc. z 40 proc. obecnie, może wpłynąć na zmianę redukcji emisji.Wynika z niej, że przyjęcie wyższego celu redukcyjnego do 2030 r. doprowadzi do znaczącego wzrostu cen uprawnień do emisji w systemie EU ETS. I tak przyjęcie 50 proc. celu redukcyjnego dla UE, będzie powodować wzrost ceny uprawnień do poziomu 34 euro/EUA w 2025 r. i 52 euro/EUA w 2030 r., a podwyższenie do poziomu 55 proc., spowoduje wzrost ceny uprawnień do 41 euro/EUA w 2025 r. i 76 euro/EUA w 2030 r.

Jak zaznacza PGE, proponowane europejskie prawo klimatyczne nie podaje żadnych istotnych szczegółów na temat planów UE, dotyczących podziału obciążenia inwestycyjnego całej Wspólnoty pomiędzy państwa członkowskie zgodnie z zasadą solidarności. Największe obawy budzą propozycje radykalnego podwyższenia celu na 2030 rok, co dla sektora energetycznego oznacza wielkie wyzwanie.

„Dostępna analiza pokazuje, że szczególnie zwiększenie celów na 2030 rok wymagałoby szybkiej rezygnacji z węgla i intensywnej wymiany mocy wytwórczych w polskim systemie elektroenergetycznym na źródła nieemisyjne. Proces ten musiałby przebiegać w bardzo krótkim czasie ze względu na drastyczny wzrost cen CO2. Z technicznego, ekonomicznego i społecznego punktu widzenia nie jest to po prostu możliwe” – stwierdził Dąbrowski.

Zdaniem PGE decyzję o zwiększeniu celów redukcji emisji w ramach polityki energetycznej i klimatycznej można podjąć dopiero po przeprowadzeniu dokładnej oceny jej wpływu nie tylko na poziomie całej Unii Europejskiej, ale także poszczególnych państw członkowskich. Przeanalizowane powinny zostać całkowite koszty osiągnięcia nowych celów oraz ich wpływ na wzrost PKB na poziomie krajowym.

Do września 2020 r. Komisja Europejska zamierza dokonać przeglądu unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych i istniejącego prawodawstwa w świetle celu neutralności klimatu, a także zbadać możliwości zwiększenia celu do 2030 r. Wnioski legislacyjne dotyczące ustanowienia nowego celu na 2030 r. zostaną opublikowane do 30 czerwca 2021 r. Komisja oceni różne możliwości wdrożenia nowego celu na podstawie zmienionego prawodawstwa Unii Europejskiej, w tym unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji.

Jak podkreśla w swoim stanowisku PGE, nie przekazano żadnych szczegółów mówiących o tym, czy KE planuje ocenić różne opcje zwiększenia mechanizmów finansowania dla państw członkowskich o niskich dochodach wraz z ustanowieniem jeszcze ambitniejszych celów klimatycznych.

Wszelkie środki ograniczające liczbę uprawnień do emisji w ramach EU ETS poprzez zwiększenie celów nieuchronnie doprowadzą do wzrostu ceny emisji dwutlenku węgla, prowadząc do wyższych kosztów przestrzegania przepisów (OPEX) dla sektora energii elektrycznej przed 2030 r. Jednocześnie państwa członkowskie odznaczające się wysokim poziomem emisji dwutlenku węgla i niskim poziomem PKB w przeliczeniu na mieszkańca ponosiłyby również znacznie wyższe nakłady inwestycyjne (CAPEX) w celu spełnienia nowych zobowiązań zaproponowanych w rozporządzeniu w sprawie europejskiego prawa klimatycznego.

Dlatego środki wyrównawcze przewidziane w dyrektywie w sprawie ETS – fundusz modernizacyjny i mechanizm solidarności (kwota dodatków na aukcje dla mniej zamożnych państw członkowskich) – powinny wzrosnąć proporcjonalnie, aby uwzględnić koszty wynikające z nowych zwiększonych celów.

CAKE przewiduje, że wzrost kosztów zakupu uprawnień dla unijnych instalacji objętych systemem EU ETS na aukcjach – przy zwiększeniu celów redukcyjnych – wynosiłby w 2030 r. od 10 mld euro do 18 mld euro odpowiednio dla 50 proc. i 55 proc. celu redukcyjnego. Nowe cele redukcyjne spowodują również spadek liczby uprawnień EUA do zera ok 2042-2045 r. (odpowiednio dla 50 proc. i 55 proc. celu redukcyjnego). Jest to skutek podwyższenia liniowego wskaźnika redukcji (LRF) z obowiązującego obecnie 2,2 proc. na 3,2 proc.lub na3,7 proc. Oznacza to, że w systemie nie będzie wprowadzanych żadnych nowych uprawnień na aukcjach oraz przydzielanych bezpłatnych uprawnień sektorom przemysłowym. Tym samym nie będą również generowane przychody do budżetów poszczególnych państw z tytułu sprzedaży EUA.

Jak czytamy w stanowisku PGE, ustawa klimatyczna ustanawiająca ramy dla osiągnięcia neutralności klimatycznej powinna bezpośrednio przewidywać, że środki wyrównawcze powinny być zmieniane proporcjonalnie z dodatkowymi kosztami, które generują nowe cele redukcji do 2030 r. W przeciwnym razie środki finansowe koncernów energetycznych zostaną przeznaczone na pokrycie dodatkowych kosztów operacyjnych wynikających z wyższych cen CO2, zamiast na finansowanie nowych inwestycji umożliwiających osiągnięcie neutralności klimatycznej.

CAKE ocenia, że wzrost ceny uprawnień w największym stopniu wpłynie na sektor energetyczny w UE, co będzie skutkowało szybszym wycofywaniem paliw kopalnych z produkcji energii elektrycznej i zastępowaniem ich głównie przez odnawialne źródła energii. Szacuje się spadek udziału paliw kopalnych w wytwarzaniu energii o 18 proc. i 30 proc. odpowiednio dla 50 proc. i 55 proc. celu redukcyjnego.

„Obecnie obowiązujący cel redukcyjny w Polsce w sektorach non-ETS wynosi -7 proc. w stosunku do emisji z 2005 r. Jest to ambitny cel biorąc pod uwagę, że w okresie 2013-2020 Polska ma prawo zwiększyć emisje w non-ETS o +14 proc. w stosunku do 2005 r. Tym samym osiągnięcie w 2030 r. jeszcze wyższych celów redukcyjnych, które dla Polski wynoszą odpowiednio -11 proc. i -16 proc. (dla 50 proc. i 55 proc. celu redukcyjnego) może być ogromnym wyzwaniem. Emisje w non-ETS pochodzą głównie z transportu, spalania paliw w sektorze komunalnym i rolnictwa. Aby Polska realizowała ambitne cele redukcyjne w obszarze non-ETS niezbędny będzie, m.in. szybki rozwój elektromobilności” – czytamy w analizie CAKE.

rb