Zaktualizowany projekt Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. zostanie we wtorek, 8 września, zgłoszony do wykazu prac Rady Ministrów. Nowa polityka energetyczna, według resortu klimatu ma się opierać na trzech filarach: sprawiedliwej transformacji, dobrej jakości powietrza oraz zeroemisyjnym systemie energetycznym, czyli głównie morskiej energetyce wiatrowej i energetyce jądrowej.

Resort klimatu i środowiska przedstawił też prognozę dla węgla, określoną jako spodziewany udział w produkcji energii elektrycznej – maksymalnie 56% w 2030 r. i 28% w 2040 r.

„Z punktu widzenia całokształtu udziału OZE chcielibyśmy, aby co najmniej 23% udziału OZE miało miejsce w finalnym zużyciu energii brutto w 2030 r.” – powiedział Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska podczas konferencji prasowej.

W projekcie założono na 2030 r. minimum

32-proc. udział OZE w produkcji energii elektrycznej – przy szczególnej roli morskiej energetyki wiatrowej (ok. 5,9 GW), fotowoltaiki (ok. 5-7 GW) oraz lądowej energetyki wiatrowej (ok. 8-10 GW);

28-proc. udział OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie (szczególna rola biomasy, pomp ciepła, biogazu i geotermii);

14-proc. udział OZE w transporcie (szczególna rola biopaliw i elektromobilności).

„Jeżeli chodzi o udział węgla w produkcji energii elektrycznej, spodziewamy się, że będzie on malał i w 2040 r. będzie poniżej 30%. W zależności od tego, jaki scenariusz zostanie wybrany, jeżeli chodzi o koszty emisji, to ten udział może się wahać między 11% [scenariusz wysokich cen uprawnień do emisji CO2] a 28% [scenariusz zrównoważonego wzrostu cen] w 2040 r. W perspektywie 2030 r. spodziewamy się, że będzie to mniej niż 56% polskiego miksu energetycznego” – powiedział minister Kurtyka.

W prezentacji resort klimatu i środowiska podał, że w 2030 r. będzie to od 37 proc. (w scenariuszu wysokich cen uprawnień do emisji CO2) do 56% w scenariuszu zrównoważonego wzrostu.

„Dyskusja, która miała miejsce nt. rozwoju OZE i konsekwencji wzrostu ich udziału spowodowała, że poszliśmy w kierunku sporządzenia scenariusza uwzględniającego nie tylko podwyższone ceny uprawnień do emisji CO2, ale też koszty całkowite, które obciążają system energetyczny” – skomentował minister Kurtyka.

Poinformował także, że udział gazu w produkcji energii elektrycznej „będzie bardzo mocno rósł” i wyniesie w zależności od scenariusza 17-33% w 2040 r.

„Moc systemu węglowego będzie dość znacząca. Moc zainstalowana w energetyce węglowej będzie większa, niż wynikałoby to z jej udziału. Obydwa elementy są istotne. Musimy utrzymać moc w systemie węglowym, by backupować tworzący się system zeroemisyjny. Mniej więcej tyle samo będziemy mieć w systemie zeroemisyjnym w perspektywie 20 lat, co obecnie mamy z konwencjonalnego systemu, czyli w okolicach 30-35 GW” – zakończył Kurtyka.

Jak poinformował szef resortu klimatu, zaktualizowany projekt Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP 2040) zostanie we wtorek, 8 września, zgłoszony do wykazu prac Rady Ministrów. Dokument opiera się na trzech filarach, określonych jako: Sprawiedliwa transformacja, Zeroemisyjny system energetyczny i Dobra jakość powietrza.

„To jest dokument, który ma bardzo dużo obostrzeń ustawowych. Chcielibyśmy w następnej edycji tego dokumentu uniknąć pewnych 'ociężałości’ biurokratycznych, które się wiążą z przygotowaniem tego dokumentu, bo świat się tak dynamicznie zmienia, że prawo energetyczne powinno mieć funkcję wyprzedzającą trendy. Wzięliśmy pod uwagę nie tylko nowy europejski 'Zielony Ład’, ale też COVID-19 i działania post-COVID” – powiedział Kurtyka podczas konferencji prasowej.

„Stąd trzy filary naszej Polityki. Po pierwsze – sprawiedliwa transformacja, zatem popatrzenie na tę transformację oczami odbiorców i również tych regionów, które będą najbardziej podatne na związane z tym wyzwania; stworzenie w ciągu najbliższych 20 lat drugiego, równoległego, zeroemisyjnego systemu energetycznego – bo przed takim wyzwaniem jako kraj stoimy. I wreszcie, bardzo istotnym driverem są społeczne aspiracje, byśmy sobie wreszcie poradzili z problemem jakości powietrza” – wymienił minister.

FILAR I – SPRAWIEDLIWA TRANSFORMACJA

Sprawiedliwa transformacja oznacza zapewnienie nowych możliwości rozwoju regionom i społecznościom najbardziej dotkniętym negatywnymi skutkami przekształceń w związku z niskoemisyjną transformacją energetyczną, jednocześnie zapewnienie nowych miejsc pracy i budowę nowych gałęzi przemysłu współuczestniczących w przekształceniach sektora energii. Działania związane z transformacją rejonów węglowych będą wspierane środkami ok. 60 mld zł z funduszy europejskich. Poza ujęciem regionalnym, w transformacji uczestniczyć będą indywidualni odbiorcy energii, którzy z jednej strony zostaną osłonięci przed wzrostem cen nośników energii, a z drugiej strony będą zachęcani do aktywnego udziału w rynku energii. Dzięki temu transformacja energetyczna będzie przeprowadzona w sposób sprawiedliwy i każdy – nawet małe gospodarstwo domowe – może w niej partycypować. Transformacja wykorzystywać będzie krajowe przewagi konkurencyjne, stworzy nowe możliwości rozwojowe i zainicjuje szerokie zmiany modernizacyjne, dając możliwość na stworzenie nawet 300 tysięcy nowych miejsc pracy w branżach o wysokim potencjalne, w szczególności związanym z OZE, energetyką jądrową, elektromobilnością, infrastrukturą sieciową, cyfryzacją, termomodernizacją budynków i in., czytamy w założeniach PEP 2040.

„Mamy przed sobą ogromną szansę, jaką jest fundusz 60 mld zł dla regionów w ciągu 10 lat. Do końca tego roku musimy przedstawić strategie, a na początku przyszłego roku projekty, które będą uwiarygodniały, że te 60 mld zł są w stanie ograniczyć społeczne koszty tej transformacji. Chcielibyśmy też, żeby dzięki PEP w ciągu 20 lat powstało 300 tys. nowych miejsc pracy w nowych gałęziach przemysłu związanych z OZE i energetyką jądrową. To bardzo prorozwojowa polityka. Wreszcie, chcemy obniżyć tzw. ubóstwo energetyczne o 30% do 2030 r. z obecnego poziomu, które dotyka ok. 10% gospodarstw domowych” – skomentował Kurtyka.

FILAR II – ZEROEMISYJNY SYSTEM ENERGETYCZNY

W projekcie PEP podano, że to kierunek długoterminowy, w którym zmierza transformacja energetyczna. Zmniejszenie emisyjności sektora energetycznego będzie możliwe poprzez wdrożenie energetyki jądrowej i energetyki wiatrowej na morzu, zwiększenie roli energetyki rozproszonej i obywatelskiej przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego poprzez przejściowe stosowanie technologii energetycznej opartej m.in. na paliwach gazowych.

„Morska energetyka wiatrowa i energetyka jądrowa – to są dwa znaczące zeroemisyjne źródła mocy i energii, które będą tworzyły rdzeń naszego zeroemisyjnego systemu energetycznego. Chcemy też, by energetyka lokalna i obywatelska kontrybuowała do bezpieczeństwa energetycznego. Będziemy je tworzyć poprzez 300 obszarów zrównoważonych energetycznie. Oczekujemy przy tym, że polski system energetyczny zasili 1 mln prosumentów do 2030 r. Spodziewamy się ogromnego rozwoju fotowoltaiki rozproszonej, biogazowni, małej energetyki wodnej, elektromobilności” – powiedział minister.

W prezentacji resort podał, że zeroemisyjny system energetyczny będą tworzyć ok. 8-11 GW mocy w morskiej energetyce wiatrowej i ok. 6-9 GW w energetyce jądrowej do 2040 r. Nakłady inwestycyjne w tych obszarach mają wynieść odpowiednio: 130 mld zł i 150 mld zł.

III FILAR – DOBRA JAKOŚĆ POWIETRZA

To cel, który dla odbiorców jest jedną z bardziej zauważalnych oznak odchodzenia od paliw kopalnych; dzięki inwestycjom w transformację sektora ciepłowniczego (systemowego i indywidualnego), elektryfikację transportu oraz promowania domów pasywnych i zeroemisyjnych, wykorzystujących lokalne źródła energii, w widoczny sposób poprawi się jakość powietrza, która ma wpływ na zdrowie społeczeństwa; kluczowym rezultatem transformacji odczuwalnym przez każdego obywatela będzie zapewnienie czystego powietrza w Polsce.

Z prezentacji ministerstwa wynika, że cel ten obejmie po pierwsze transformację ciepłownictwa: wycofanie węgla z użycia w ciepłownictwie indywidualnym w miastach do 2030 r. i na obszarach wiejskich do 2040 r.; rozwój ciepłownictwa systemowego w miastach i wzrost o 1,5 mln gospodarstw domowych podłączonych do sieci ciepłowniczej do 2030 r.

Po drugie, dotyczyć będzie budownictwa („Dom z klimatem”). Założono tu wzrost liczby budynków zeroenergetycznych dzięki 3 mln wymienionych źródeł ciepła w domach do 2030 r. i funkcjonowanie 1 000 niskoemisyjnych budynków użyteczności publicznej do 2030 r.

Po trzecie, celem jest rozwój elektromobilności, gdzie w pierwszej kolejności zwrócono uwagę na transport publiczny w miastach pow. 100 tys. mieszkańców: od 2025 r. nowe pojazdy komunikacji miejskiej mają być tylko zeroemisyjne, a 5 lat później wszystkie pojazdy mają być zeroemisyjne.

(ISBnews)