Atomowe wejście kapitałowe NFOŚiGW
PGE zbuduje na Podkarpaciu kolejne wielkoskalowe OZE za 600 mln zł
17 marca 2023
Bruksela chce dalej dusić popyt na gaz ziemny
20 marca 2023
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej obejmie akcje nowej emisji Orlen Synthos Green Energy, joint venture PKN Orlen i Synthos Green Energy, które będzie budować w Polsce małe modułowe reaktory jądrowe.
To będzie wyjątkowy dzień w 34-letniej historii Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. NFOŚiGW, który do tej pory wspierał, w formie dotacji i pożyczek rozwój branży fotowoltaicznej (głównie instalacji prosumenckich bezzwrotnymi dotacjami w ramach programu „Mój Prąd”), od niedawna infrastruktury wodorowej, teraz wchodzi ze wsparciem w kolejny zeroemisyjny segment OZE. 16 marca w warszawskiej siedzibie NFOŚiGW podpisano porozumienie o współpracy z Orlen Synthos Green Energy przy rozwoju technologii jądrowych w Polsce.
– „Nie będzie właściwego wykorzystania OZE bez stabilnych i czystych źródeł jądrowych. NFOŚiGW jest gwarantem tego, że budowa małych modułowych reaktorów jądrowych jest przedsięwzięcie proekologiczne, stabilizuje źródła odnawialne. Wojna w Ukrainie pokazała, że mniejsze źródła energii i ciepła są najlepsze, bo są najmniej narażone na czynniki zewnętrzne. Umowa, którą podpisujemy, jest początkiem współpracy, i będzie gwarantować powstanie SMR-ów w Polsce w przewidywalnej przyszłości” – powiedział Artur Michalski, wiceprezes NFOŚiGW.
Orlen Synthos Green Energy (Sp. z o.o.) to joint venture koncernu multienergetycznego PKN Orlen i Synthos Green Energy, które chce zbudować w Polsce park małych elektrowni (działających w kogeneracji, czyli de facto elektrociepłowni) przy wykorzystaniu technologii reaktora wodno-wrzącego BWRX-300 GEH opracowany przez joint-venture amerykańskiego GE i japońskiego Hitachi Nuclear Energy. Pierwszy z nich miałby być uruchomiony w l. 2028-2029.
W najbliższym czasie strony porozumienia mają uzgodnić cele środowiskowe do osiągnięcia, model ekonomiczny projektu i harmonogram jego realizacji, biznesplan oraz postanowienia umowy inwestycyjnej. NFOŚiGW ma zostać mniejszościowym udziałowcem Orlen Synthos Green Energy, z przedstawicielami w zarządzie i radzie nadzorczej. Fundusz ma objąć akcje nowej emisji. Za środki krajowe. Obecnie kapitał zakładowy Orlen Synthos Green Energy wynosi 20 mln zł, i dzieli się na 20 tys. akcji (po 50% mają PKN Orlen i Synthos Green Energy). Zapewne nakłady kapitałowe, wraz z rozwojem projektu będą wyższe, NFOŚiGW nie wyklucza także wsparcia w postaci finansowania dłużnego.
– „Podpisaliśmy umowę ze spółką o solidnych podstawach finansowych do rozwoju SMR. W finansowym wspieraniu projektów SMR, prowadzonym na zasadzie inwestycji kapitałowej, widzimy działanie perspektywiczne, które na kilkadziesiąt lat zapewni Polsce zeroemisyjną oraz relatywnie tanią energię elektryczną i cieplną” – dodał wiceprezes Michalski
– „Ta umowa otwiera szanse na głęboką dekarbonizację i zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki, przede wszystkim przemysłu, elektroenergetyki i ciepłownictwa. Technologia reaktorów BWRX-300 jest sprawdzona. Współpracujemy z firmami, które dokonały już przełomu, i będą budować reaktory w Kanadzie. Dzisiaj otwieramy nowy rozdział dla polskiej energetyki i przemysłu” – powiedział Rafał Kasprów, prezes Orlen Synthos Green Energy.
Docelowo w latach 2029-2036 ma powstać sieć nuklearnych SMR o łącznej mocy co najmniej 10 000 MWe, co oznaczałoby, że zbudowana będzie ona z 30-40 reaktorów. W każdej lokalizacji miałby powstać co najmniej jeden blok o 300 MWe mocy elektrycznej i 870 MWt mocy cieplnej, wykorzystywanej do celów grzewczych i ogrzewania wody użytkowej oraz przez zakłady przemysłowe. Wstępnie planuje się budowę elektrowni SMR w 10 wytypowanych lokalizacjach. Uczestnicy porozumienia nie ujawnili szacunkowych nakładów na zbudowanie takiej floty.
– „Dziura w parku wytwórczym związana z ograniczaniem produkcji energii z węgla będzie wynosiła w połowie lat 30-tych powyżej 10 GW, dlatego chcielibyśmy, by nasze reaktory miały więcej mocy niż 10 GW. Wiele w tym projekcie zależy od skali, która może przyczynić się do spadku kosztów. Przy obecnych cenach uprawnień do emisji CO2, reaktor jest w stanie się spłacić w ciągu 25 lat” – dodał prezes Kasprów.
Grupa Synthos pracuje nad zastosowaniem technologii BWRX w Polsce od 2019 r., rok później podpisała porozumienie z amerykańsko-japońskim joint venture GE-Hitachi Nuclear Energy dotyczące rozwoju i budowy BWRX-300 w Polsce. Partnerem SGE został PKN Orlen, z którym tworzą spółkę Orlen Synthos Green Energy. W lipcu 2022 r. SGE złożyła ona do Państwowej Agencji Atomistyki wniosek o wydanie ogólnej opinii dotyczącej technologii BWRX-300. OSGE spodziewa się, że otrzyma ją w ciągu miesiąca.
Dokumentacja techniczna bazuje na przygotowanej przez GEH i złożonej przez Ontario Power Generation do Canadian Nuclear Safety Commission, tamtejszego regulatora w ramach przedlicencyjnego przeglądu technologii (VDR – Vendor Design Review). OSGE może korzystać z wiedzy i doświadczeń z prac nad projektem SMR realizowanym przez Ontario Power Generation w Darlington. Ten SMR miałby rozpocząć pracę w 2028 r., a polski rok po jednostce OPG. W lutym br. PAA i kanadyjski nadzór podpisały porozumienie, w którym zobowiązały się do wymieniać wynikami analiz i ocen prowadzonych w ramach procesu licencjonowania technologii BWRX-300 GE Hitachi.
– Trzymamy się tego, że pierwszy reaktor o mocy 300 MW powstanie przed 2030 rokiem. Kolejny etap naszych prac to analiza lokalizacji pod względem sejsmiki, hydrologii, działań górniczych. W drugiej połowie kwietnia podamy pierwsze informacje o najbardziej prawdopodobnych lokalizacjach, ale najpierw chcielibyśmy to uzgodnić z lokalnymi władzami. Wśród nich znajdą się jednostki, które będą stanowić odpowiedź na problemy polskiego ciepłownictwa” – powiedział Dawid Jackiewicz, I wiceprezes Orlen Synthos Green Energy.
Oprócz Orlen Synthos Green Energy inwestycje w SMR zapowiedziały również KGHM Polska Miedź, jeden z największych producentów srebra i miedzi na świecie (z amerykańską firmą NuScale Power) i grupa energetyczna Enea (z amerykańskim Last Energy).
