Udział węgla w kogeneracji spadnie na rzecz gazu
Elektrociepłownia Będzin szykuje się do inwestycji w nowy blok kogeneracyjny
4 października 2019
Pierwszy odcinek gazociągu północ-południe już oddany
4 października 2019
W wyniku budowy nowych jednostek w ramach realizacji programu wsparcia dla kogeneracji w perspektywie 2030 r. miks paliw ulegnie zmianie: znacząco zwiększy się udział gazu, spadnie udział węgla – pisze Paweł Kaliński, wiceprzewodniczący zespołu PTEZ ds. rynków ciepła i dyrektor departamentu rynku ciepła PGE Energia Ciepła w opublikowanym przez Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych „Raporcie o kogeneracji w ciepłownictwie”.
Jak wynika z raportu wielkość rocznej produkcji energii z wysokosprawnej kogeneracji, którą wytwarzają elektrociepłownie, elektrownie i elektrociepłownie przemysłowe, od wielu lat utrzymuje poziom zbliżony do 26 TWh, „co stanowi ok. 15 proc. produkcji krajowej (2017) przy wielkości mocy zaangażowanej w produkcję kogeneracyjną z tych jednostek wynoszącej ok. 8 700 MW”. Prawie 75 proc. energii z sieci ciepłowniczych pochodzi z kogeneracji. Prognozy wskazują na to, że udział ten wzrośnie i „przybędzie także sieci, które tę energię przesyłają.”
W 2018 r. elektrociepłownie zawodowe i przemysłowe wyprodukowały ok. 283 PJ ciepła, z tego 239 PJ w procesie kogeneracji. Łączna ilość ciepła, jaką wyprodukowały jednostki koncesjonowane, wyniosła natomiast 376 PJ, więc udział ciepła w kogeneracji stanowił ok. 64 proc.
„Z prowadzonych analiz wynika, że w przyszłości nastąpi stosunkowo niewielki wzrost rynku ciepła, będący skutkiem wzrostu budownictwa energooszczędnego i termomodernizacji istniejącej substancji mieszkaniowej. Znacząco wzrośnie za to udział kogeneracji w tym rynku oraz towarzysząca mu zmiana miksu paliwowego. Impuls do przewidywanych w najbliższych latach zmian dadzą: zaostrzone wymagania środowiskowe, związane m.in. z implementacją dyrektyw MCP, wzrost o niemal 300 proc. cen uprawnień do emisji CO2 w latach 2017–2019, a ponadto przewidywany wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną w systemie elektroenergetycznym” – ocenia w raporcie Kaliński.
Zdaniem Kalińskiego, konsekwencją budowy nowych jednostek w perspektywie 2030 r. miks paliw ulegnie zmianie: znacząco zwiększy się udział gazu, spadnie udział węgla.
„W sektorze elektrociepłowni w 2030 r. udział węgla do produkcji ciepła zmniejszy się ok. 20 proc., czyli elektrociepłownie będą spalały rocznie o 2–3 mln ton węgla mniej. Paliwo to zastąpią mniej uciążliwe dla środowiska paliwa niskoemisyjne, głównie gaz (wzrost o 16 proc.), w tym pozyskiwany ze źródeł krajowych. Udział odpadów komunalnych i przemysłowych w produkcji ciepła w instalacjach termicznego przekształcania odpadów podwoi się – z 3 PJ obecnie do ok. 6 PJ – i osiągnie poziom ok. 2 proc. w miksie paliw w 2030 r.” – czytamy w raporcie.
Jak dodaje, stare elektrociepłownie zostaną zastąpione nowymi, przede wszystkim gazowymi.
„Dzięki temu dla całego segmentu elektrociepłowni obniży się znacząco tzw. współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej. Współczynnik ten mówi o jakości ciepła z punktu widzenia ekologii i musi być brany pod uwagę przez sektor budownictwa. Niski wskaźnik będzie wspierał obecność kogeneracji w przyszłym rynku ciepła, gdyż jego odpowiednio niewielki poziom pozwoli nowym budynkom podłączonym do sieci ciepłowniczej spełnić przyszłe wymagania dyrektyw budynkowych dotyczące zużycia energii na potrzeby ogrzewania” – uważa Kaliński.
Jego zdaniem jest natomiast mało prawdopodobne, że „za wzrostem ilości systemów efektywnych energetycznie nadąży szybko zwiększający się w tych systemach udział ciepła pochodzącego z zaawansowanych technologicznie rozwiązań OZE, takich jak kolektory solarne, kolektory PV i pompy ciepła”.
„Systemy ciepłownicze bowiem, osiągając dzięki kogeneracji status efektywnych i posiadając wspomniane już atrakcyjne współczynniki nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej, zapewniają wystarczająco dobrą jakość ciepła z punktu widzenia wymagań budynkowych. Zwiększanie udziału źródeł OZE w tak efektywnym systemie ciepłowniczym jest oczywiście możliwe, ale niezwykle kosztowne, dlatego powinno stanowić opcję, którą klienci wybiorą świadomie, a nie jako z góry narzucony obowiązek” – ocenia Kaliński.
