KGHM Polska Miedź proponuje UE m.in. włączenie sektora surowcowego jako przemysłu energochłonnego w możliwość pozyskania funduszy UE oraz wsparcie innowacji i inwestycji w zaawansowane technologie. Zarządzający KGHM Polska Miedź spotkali się w Brukseli z przedstawicielami instytucji Unii Europejskiej. W siedzibie Business & Science Poland. Koncern wskazuje, że miedź jest kluczowym surowcem dla realizacji idei Europy neutralnej dla klimatu, dlatego tak istotne jest wsparcie przemysłu wydobywczego i hutniczego.

„Miedź ma rozliczne zastosowania w innowacyjnych sektorach gospodarki, w tym także w rozwiązaniach służących poprawie efektywności energetycznej. To kluczowe sprawy dla zapewnienia neutralności klimatycznej Europy. Brak produkcji hutniczej miedzi oraz górnictwa metali nieżelaznych w systemie rekompensat mógłby mieć dotkliwe konsekwencje” – mówił Marcin Chludziński, prezes KGHM Polska Miedź.

Strategia KGHM Polska Miedź zakłada, że do końca 2030 roku, 50 proc. zapotrzebowania KGHM na energię elektryczną ma pochodzić ze źródeł własnych oraz OZE.

Działania służące osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 r. są priorytetem dla Komisji Europejskiej. Widoczne jest dążenie do zaostrzenia celów klimatycznych, o czym świadczy propozycja tzw. Europejskiego Zielonego Ładu (European Green Deal). Według przewidywań Komisja zaproponuje zmianę celu redukcji do 2030 r. do 50/55 proc. Czytaj także: Nowy pomysł KE może zwiększyć koszty branży energetycznej

Miedź odgrywa ważną rolę w rozwiązaniach technicznych wykorzystywanych m.in. w obszarach energetyki słonecznej, wiatrowej czy wodnej, a także energetyki geotermalnej i wykorzystującej biomasę. Po srebrze, to właśnie miedź ma najwyższą spośród wszystkich metali przewodność elektryczną. Instalacje zawierające ten surowiec działają zwykle bardziej efektywnie, z redukcjami zużycia energii w przedziale 20-30 proc.

W swojej argumentacji KGHM Polska Miedź zwraca uwagę na rosnącą konkurencję ze strony wysokoemisyjnych gospodarek azjatyckich oraz konieczność zachowania innowacyjnego charakteru Europy, a także jej dalszy niezagrożony rozwój gospodarczy i cywilizacyjny.

Tymczasem Komisja Europejska w styczniu br. przedstawiła projekt zmian do wytycznych dotyczących systemu rekompensat kosztów pośrednich w ramach IV okresu rozliczeniowego Systemu Handlu Emisjami w UE. Dokument nie uwzględnia produkcji hutniczej miedzi i górnictwa metali nieżelaznych. Wejście w życie aktualnych propozycji Komisji Europejskiej oznaczać może znaczący wzrost wydatków związanych z pozyskiwaniem na rynku energii elektrycznej, a więc podniesienie ogólnych kosztów działalności. Związane z tym obciążenia mogą wpłynąć na możliwości oraz skalę działania KGHM, w tym również na projekty inwestycyjne czy społeczne.

Spełnienie spodziewanej propozycji zmiany celu redukcji do 2030 r. dla całego europejskiego przemysłu metali nieżelaznych oznacza ogromne wyzwania, związane z transformacją energetyczną i przejściem na odnawialne źródła energii, tym bardziej, że – oprócz nakładów inwestycyjnych – należy uwzględnić drastyczny wzrost cen uprawnień do emisji CO2 oraz ryzyko poważnych zmian w wykazie sektorów objętych systemem rekompensat kosztów pośrednich w IV okresie rozliczeniowym unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji lata 2021-2030 (EU-ETS).

Realizacja idei Europy neutralnej dla klimatu jest możliwa do osiągnięcia jedynie w przypadku zapewnienia wystarczającej ilości metali nieżelaznych. Już w 2017 r. Bank Światowy prognozował, że do 2050 r. rozwijająca się produkcja turbin wiatrowych potrzebować będzie o 300 proc. więcej metali, o 200 proc. więcej metali będzie potrzebne do wytwarzania paneli słonecznych i aż o 1 000 proc. wzrośnie zapotrzebowanie na metale niezbędne do produkcji akumulatorów.

Szacuje się, że w latach 2020–2050 w technologiach, w przypadku których oczekuje się zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w UE o 75 proc., potrzebne będzie 22 mln ton miedzi. W ciągu ostatnich kilku lat globalna produkcja miedzi wzrosła o 50 proc., ale europejska produkcja miedzi nie wykazała znaczącego wzrostu. Z kolei udział Azji w światowej produkcji miedzi wzrósł z 27 proc. w 1990 r. do 61 proc. w 2017 r.

Według badania oceny cyklu życia, miedź produkowana przez europejski przemysł ma średnio o połowę niższą emisję jednostkową niż produkowana poza UE, ale – w przeciwieństwie do swoich globalnych konkurentów – musi słono płacić za swoje emisje. Tymczasem rosnące w Europie zapotrzebowanie na produkty zawierające miedź powoduje także wzrost (o 23 proc., według Międzynarodowej Grupy Badawczej Miedzi) importu gotowych wyrobów, które mają większy ślad węglowy niż ich europejskie odpowiedniki.

W dogłębnej analizie towarzyszącej komunikatowi „Czysta planeta dla wszystkich” napisano: „Oczekuje się, że rynek energii odnawialnej poza UE będzie się rozwijał jeszcze szybciej niż w UE. (…) Należy oczekiwać, że zmiany te przyniosą przemysłowi europejskiemu korzyści w postaci nowych perspektyw biznesowych. Jeśli chodzi o rodzaje energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, w których przedsiębiorstwa UE mają przewagę konkurencyjną, to silna niegdyś pozycja UE w dziedzinie energii solarnej została w ostatnich latach znacząco naruszona przez Chiny ”.

KGHM proponuje:

• Wezwanie do wykorzystania we wszystkich politykach UE, które wpływają na otoczenie biznesowe przedsiębiorstw surowcowych i służą celowi dekarbonizacji, czystych i bezpiecznych europejskich surowców.
• Każde nowe prawo dotyczące działalności przedsiębiorstw surowcowych w Europie powinno być analizowane również pod kątem kosztów społeczno-ekonomicznych, a tym samym możliwości osłabienia konkurencyjności sektora w stosunku do zagranicznej konkurencji o większym śladzie węglowym.

• Umożliwienie dalszej dekarbonizacji poprzez jeszcze większą elektryfikację, wspieraną maksymalną możliwą rekompensatą kosztów pośrednich emisji i finansowanie inwestycji zmierzających do zastąpienia paliw kopalnych w procesach technologicznych energią elektryczną.

• Włączenie sektora surowcowego jako przemysłu energochłonnego w możliwość pozyskania funduszy UE na inwestycje we własne OZE, inteligentne sieci, urządzenia do magazynowania energii, zastosowania przemysłowe w dziedzinie efektywności energetycznej i inne (np. poprzez Fundusz Modernizacyjny, Fundusz Innowacji, Europejski Bank Inwestycyjny).

• Wsparcie innowacji i inwestycji w zaawansowane technologie poprzez programy poświęcone górnictwu i metalurgii w ramach Horizon Europa i podobnych mechanizmów.

• Znaczny wzrost współfinansowania inwestycji w energetycznie i surowcowo efektywny recykling metali nieżelaznych oraz wsparcie legislacyjne dla sektora poprzez zabezpieczenie dostaw złomu (zapobieganie jego eksportowi poza UE).

• Wprowadzenie preferencji w obszarze zamówień publicznych dla surowców wydobywanych i produkowanych w Europie.

„Wydobycie miedzi to branża podstawowa w niektórych krajach producenckich, a produkty miedziowe są kluczowe w wytwarzaniu/dystrybucji/przesyle energii, urządzeniach/elektronice, transporcie i budownictwie, które to wykorzystują odpowiednio 45 proc., 12,5 proc., 12,5 proc. i 20 proc. całkowitej światowej produkcji miedzi. Przy zużyciu około 35 proc. miedzi pochodzącej z recyklingu, należy stwierdzić, iż żywotność miedzi jest nieskończona” – wynika z projektu raportu na temat odpowiedzialnego pozyskiwania miedzi przygotowanego przez International Copper Study Group.

Poprzez poprawę ogólnej wydajności miedź odgrywa ważną rolę w rozwiązaniach technicznych wykorzystywanych w obszarach energetyki słonecznej, wiatrowej, pływowej, wodnej, a także energetyki geotermalnej i wykorzystującej biomasę. Przykładowo, pojedyncza turbina wiatrowa o mocy 3 MW zawiera nawet 4,7 tony miedzi. Ze względu na swoje właściwości miedź była zawsze materiałem wybieranym w celu wydajnego pozyskiwania energii elektrycznej z ogniw słonecznych. Stosunkowo gruba, ale miękka miedź jest preferowana do stosowania w ogniwach krzemowych w celu zmniejszenia ich kruchości i zwiększenia przepustowości.

Po srebrze miedź ma najwyższą spośród wszystkich metali przewodność elektryczną. Produkty zawierające miedź (np. silniki) działają zwykle bardziej efektywnie, z typowymi redukcjami zużycia energii w przedziale 20-30 proc.

Miedź jest również kluczowym elementem pojazdów elektrycznych, gdzie wykorzystywana jest w akumulatorach i systemach sterowania, a także w infrastrukturze ładowania. Samochód elektryczny zawiera w sobie średnio prawie cztery razy więcej miedzi, niż jego odpowiednik z silnikiem spalinowym (83 kg do 23 kg).

W porównaniu do poziomów z 1990 r., europejski przemysł miedziowy zmniejszył jednostkowe zużycie energii o 60 proc. Emisje z produkcji miedzi w Europie są obecnie bardzo niskie i wynoszą zaledwie 0,4 proc. całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE. Ponadto miedź jest metalem, który w 100 proc. nadaje się do recyklingu i może być wielokrotnie używany i przetwarzany bez utraty swoich właściwości technicznych.

Odmienne traktowanie aluminium i miedzi w przypadku, gdy w wielu zastosowaniach oba metale mogą być używane wymiennie, prowadzić będzie również do zaburzenia konkurencji na rynku wewnętrznym UE. Zarówno miedź i aluminium są dobrymi przewodnikami elektrycznymi i muszą być traktowane jednakowo. Jednak podczas gdy spodziewana się, że produkcja aluminium w przyszłości nadal będzie kwalifikować się do rekompensat kosztów pośrednich emisji CO2, miedź znalazła się poza tą listą. Taki krok w sposób oczywisty prowadzić musi do niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej tego metalu i jego producentów, a efektem tego byłby m.in. wzrost kosztów dalszego przetwarzania produktów miedzianych, takich jak na przykład podziemne kable energetyczne. Tymczasem realizacja długoterminowej strategii Carbon Neutrality 2050 r. powinna zmierzać do tego, że transformacja poprawi konkurencyjność gospodarki i przemysłu UE na rynkach światowych.