Rząd w ramach KPO planuje wydać najwięcej na zieloną energię
W zaprezentowanym przez rząd projekcie Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) najwięcej (ponad 50 proc.) środków planuje się wydać na „zieloną energię i zmniejszenie energochłonności” oraz „zieloną, inteligentną mobilność” – wynika z przedstawionego dokumentu. Według zapowiedzi, łącznie w ramach KPO – do sierpnia 2026 r. – planuje się wydatkowanie całej dostępnej dla Polski sumy dotacji w wysokości 23,9 mld euro.
Największą częścią Funduszu Odbudowy jest Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility – RRF). Z tego źródła do Polski ma trafić ponad 23,9 mld euro dotacji i ponad 34,2 mld euro pożyczek. Żeby sięgnąć po te fundusze każde państwo musi przygotować swój Krajowy Plan Odbudowy (KPO). W Polsce tym procesem kieruje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR).
Najwięcej, bo 6,347 mld euro, ma zostać przeznaczonych na „zieloną energię i zmniejszenie energochłonności”, a 6,074 mld euro na „zieloną, inteligentną mobilność”. Stanowi to odpowiednio 26,6 proc. i 25,5 proc. całości środków planowanych do wydatkowania w ramach KPO.
Jak czytamy w dokumencie, najwięcej środków (3 811 mln euro) zostało zarezerwowane na kompleksowe działania w obszarze oszczędności energetycznej i zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza pochodzących ze źródeł niskiej emisji.
Planuje się m. in.:
– znaczne zasilenie (3 201 mln euro) realizowanego od kilku lat programu „Czyste powietrze”, które pozwoli na zwiększenie tempa i liczby (dodatkowo ok. 860 tys. sztuk) wymienianych nieefektywnych energetycznie źródeł ciepła na ekologiczne, w budynkach jednorodzinnych;
– wsparcie kwotą 194 mln euro procesu termomodernizacji szkół i placówek edukacyjnych pozwoli na objęcie programem ok. 250 obiektów;
– wsparcie kwotą 388 mln euro wymiany źródeł ciepła (chłodu) w systemach ciepłowniczych pozwoli na sfinansowanie 120 nowych (lub modernizacji istniejących) źródeł ciepła systemowego.
Jak wynika z publikacji, wsparcie ma trafić także do sektora wytwarzania oraz na infrastrukturę niezbędną dla produkcji i przesyłu energii odnawialnej.
Planuje się m.in. przeznaczenie:
– 437 mln euro na inwestycje w farmy wiatrowe oraz infrastrukturę towarzyszącą zwiększającą moc zainstalowanych bloków produkcji energii wiatru o 2,6 GW. co pozwoli na wzrost udziału energii odnawialnej w produkcji energii pierwotnej;
– 97 mln euro na wsparcie inwestycyjne i doradcze dla instalacji OZE realizowanych przez społeczności energetyczne (klastry energii, spółdzielnie energetyczne, zbiorowe porozumienia prosumentów oraz inne), co zgodnie z planami reform w tym obszarze nie tylko zwiększy moc zainstalowanych urządzeń, ale także zwiększy aktywność społeczeństwa na rzecz modelu produkcji energii (prosumenci) i wykorzystania nowych źródeł energii odnawialnej;
– dla zwiększenia efektywności wykorzystania wyprodukowanej energii oraz odbioru jej ze źródeł rozporoszonych planuje się za kwotę około 329 mln euro inwestycje w 379 km sieci przesyłowych. Pozwoli to na ograniczenie zużycia energii oraz przystosowanie sieci przesyłowej do nowego modelu jej produkcji.
Mowa jest także o przeznaczeniu funduszy na promocję elektromobilności, m.in. dla zwiększenia zdolności gospodarki do tworzenia i wykorzystywania produktów dla rozwoju paliw alternatywnych
Zakłada się m.in.:
– przeznaczenie 1 164 mln euro na utworzenie funduszu rozwoju potencjału mobilności zeroemisyjnej, który zapewniałby finansowanie (w postaci wejść kapitałowych, pożyczek, gwarancji i dotacji na rozbudowę potencjału wytwórczego przemysłu);
– wsparcie kwotą 1 031 mln euro programu kompleksowej wymiany taboru autobusowego (w miastach i ich obszarach funkcjonalnych) na tabor nisko i zeroemisyjny oraz infrastrukturę towarzyszącą, służącą zarówno poborowi energii, jak i serwisowaniu taboru;
– wsparcie w łącznej wysokości 2 687 mln euro zielonej transformacji sektora kolejowego (w ramach zwiększenia konkurencyjności sektora kolejowego), co obejmuje modernizację wybranych linii kolejowych (łącznie 530 km) w ramach Krajowego Programu Kolejowego, szczególnie ze zwiększonym udziałem ruchu towarowego, wymianę i modernizację taboru kolejowego na tabor o lepszych parametrach energetycznych (przewozy krajowe i regionalne) dla przewozów pasażerskich (łącznie 38 sztuk) oraz inwestycje w infrastrukturę służącą promocji intermodalności (m.in. terminale przeładunkowe).
KPO zakłada także uruchomienie wsparcia dla przedsiębiorstw, którzy zamierzają rozpocząć bądź rozszerzyć działalność w sferze wdrożenia i promocji zielonych rozwiązań w gospodarce:
– kwotę 400 mln euro zarezerwowano dla MŚP w postaci grantów na inwestycje produkcyjne, zwiększanie kompetencji kadry i pracowników oraz dostarczanie usług promujących zielone produkty i usługi;
– oraz kolejne 162 mln euro zarezerwowano na wdrożenie technologii i innowacji środowiskowych, w tym związanych w GOZ (m.in. w zakresie, zapobiegania powstawania odpadów, tworzenia rynku surowców wtórnych, promocji energo- i zasobo- oszczędnego recyklingu, itp.)
Budżet Funduszu Odbudowy to ponad 723,8 mld euro. Pomoc z tego funduszu będzie przyznawana w postaci bezzwrotnych grantów i niskooprocentowanych pożyczek. W ramach Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności Polska będzie miała do dyspozycji ok. 58,1 mld euro, w tym:
- 23,9 mld euro w formie dotacji,
- 34,2 mld euro w pożyczkach.
Czas na wykorzystanie tych pieniędzy mamy do 2026 roku.
rb
