Komisja Europejska przyjęła dziś pakiet propozycji ustawodawczych, których celem jest dostosowanie polityki UE w dziedzinie klimatu, energii, użytkowania gruntów, transportu i opodatkowania w taki sposób, aby obniżyć emisje gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. – poinformowała Komisja Europejska.

Celem jest obniżenie poziomu emisji tak, by do 2050 r. Europa stała się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu. 

„Gospodarka oparta na paliwach kopalnych osiągnęła swoje granice. Następnym pokoleniom chcemy zostawić zdrową planetę, a także zapewnić dobre miejsca pracy i wzrost gospodarczy, który nie szkodzi przyrodzie. Europejski Zielony Ład to nasza strategia wzrostu, która zmierza ku gospodarce bezemisyjnej” – powiedziała Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej.

W ramach przedstawionego dzisiaj pakietu Komisja Europejska proponuje zwiększenie rocznego tempa redukcji emisji dwutlenku węgla z określonych sektorów gospodarki w oparciu o unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Proponuje też stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji dla lotnictwa oraz dostosowanie do światowego mechanizmu kompensacji i redukcji dwutlenku węgla dla lotnictwa międzynarodowego (CORSIA) oraz włączenie do EU ETS emisji z żeglugi.

Jednocześnie planowane jest ustalenie odrębnego systemu handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do dystrybucji paliwa dla transportu drogowego i budynków. Komisja proponuje również zwiększenie środków na Fundusz Innowacyjności i Fundusz Modernizacyjny.

Komisja chce, by państwa członkowskie przeznaczały całość swoich dochodów z handlu uprawnieniami do emisji na projekty związane z klimatem i energią. Specjalna część dochodów z nowego systemu dotyczącego transportu drogowego i budynków powinna łagodzić ewentualne skutki społeczne dla gospodarstw domowych, mikroprzedsiębiorstw i użytkowników transportu znajdujących się w trudnej sytuacji, podano także.

W projektowanym rozporządzeniu w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego KE proponuje dla każdego państwa UE zaostrzone wartości docelowe w zakresie redukcji emisji w przypadku budynków, transportu drogowego i krajowego transportu morskiego, rolnictwa, odpadów i małych sektorów przemysłu. Wartości te opierają się m.in. na PKB na mieszkańca i są dostosowane dla każdego państwa.

W rozporządzeniu w sprawie użytkowania gruntów, leśnictwa i rolnictwa Komisja zaproponowała też ustanowienie ogólnego celu UE dotyczącego usuwania dwutlenku węgla przez naturalne pochłaniacze, odpowiadającego 310 mln ton emisji CO2 do 2030 r. Zdaniem KE będzie to wymagać od państw członkowskich dbania o naturalne pochłaniacze dwutlenku węgla i rozszerzania ich, aby osiągnąć określony przez Komisję cel. Komisja ocenia, że do 2035 r. UE powinna dążyć do osiągnięcia neutralności klimatycznej w sektorach użytkowania gruntów, leśnictwa i rolnictwa, co dotyczy również emisji rolniczych innych niż CO2, takich jak emisje pochodzące ze stosowania nawozów i od zwierząt gospodarskich. 

Z kolei strategia leśna UE ma na celu poprawę jakości, ilości i odporności lasów i zakłada m.in. zasadzenie trzech miliardów drzew w całej Europie do 2030 r.

W  dyrektywie w sprawie odnawialnych źródeł energii zostanie ustalony zwiększony poziom docelowy, zgodnie z którym do 2030 r. 40 proc. energii należy produkować ze źródeł odnawialnych. Konkretne wartości docelowe zostaną zaproponowane dla poszczególnych państw w odniesieniu do wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w transporcie, ogrzewaniu i chłodzeniu, budynkach i przemyśle. Zaostrzone zostaną kryteria zrównoważonego wykorzystania bioenergii, a wszelkie programy wsparcia dla bioenergii w państwach członkowskich należy opracowywać w sposób zgodny z zasadą wykorzystania kaskadowego biomasy drzewnej.

Z kolei dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej ma określić bardziej ambitny wiążący roczny cel dotyczący ograniczenia zużycia energii. Ten cel ma wpłynąć na sposób ustalania wkładów krajowych i prawie dwukrotnie zwiększyć roczne zobowiązanie państw członkowskich w zakresie oszczędności energii. Sektor publiczny zostanie zobowiązany do corocznej renowacji 3 proc. swoich budynków, aby stymulować tzw. falę renowacji.

Wprowadzone zostaną także bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych, w tym wymóg zmniejszenia emisji z nowych samochodów o 55 proc. od 2030 r. i o 100 proc. od 2035 r. w porównaniu z poziomami z 2021 r. W rezultacie – jak zaznaczyła KE wszystkie nowe samochody rejestrowane od 2035 r. będą bezemisyjne.

Aby zagwarantować kierowcom możliwość ładowania pojazdów lub zakupu paliwa w niezawodnej sieci w całej Europie, nowelizacja rozporządzenia w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych nałoży na państwa członkowskie wymóg zwiększenia zdolności ładowania proporcjonalnie do sprzedaży samochodów bezemisyjnych oraz wymóg instalacji punktów ładowania i tankowania na głównych autostradach w regularnych odstępach: co 60 km w przypadku ładowania energią elektryczną i co 150 km w przypadku tankowania wodoru.

Rozporządzenie nałoży też obowiązek, aby samoloty i statki miały dostęp do czystej energii elektrycznej w głównych portach i na lotniskach. Inicjatywa ReFuelEU Aviation ma zobowiązać dostawców paliw do włączania coraz większych ilości zrównoważonych paliw lotniczych do paliw do silników odrzutowych uzupełnianych w portach lotniczych UE, w tym niskoemisyjnych paliwach syntetycznych (tzw. e-paliwach). Natomiast Inicjatywa FuelEU Maritime ma sprzyjać wprowadzaniu zrównoważonych paliw okrętowych i technologii bezemisyjnych dzięki ustanowieniu maksymalnego limitu emisji gazów cieplarnianych przez statki zawijające do portów europejskich.

W ramach przeglądu dyrektywy w sprawie opodatkowania energii KE zaproponowała dostosowanie opodatkowania produktów energetycznych do polityki UE w zakresie energii i klimatu, wspierania czystych technologii oraz zniesienia przestarzałych zwolnień i stawek obniżonych, które obecnie zachęcają do stosowania paliw kopalnych, podano także.

Nowy mechanizm dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 ma wprowadzić cenę za emisje dwutlenku węgla w przypadku importu określonych produktów.

 Dzięki temu obniżanie emisji w UE przyczyni się do globalnego spadku emisji, a nie do przenoszenia wysokoemisyjnej produkcji poza Europę. Celem tego mechanizmu jest również zachęcenie przemysłu spoza UE i naszych partnerów międzynarodowych do podejmowania podobnych działań, uzasadniła Komisja.

 Zaproponowano Nowy Fundusz Społeczny na rzecz Działań w dziedzinie Klimatu, który ma zapewnić państwom członkowskim specjalne środki finansowe, aby pomóc obywatelom w finansowaniu inwestycji w efektywność energetyczną, nowe systemy ogrzewania i chłodzenia oraz czystszą mobilność. Fundusz Społeczny na rzecz Działań w dziedzinie Klimatu byłby finansowany z budżetu UE w kwocie równej 25 proc. spodziewanych dochodów z handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do paliw stosowanych w budynkach i transporcie drogowym. Miałby zapewnić państwom członkowskim finansowanie w wysokości 72,2 mld euro na lata 2025–2032 w oparciu o ukierunkowaną zmianę wieloletnich ram finansowych.

Dzięki propozycji wykorzystania równoważnego finansowania ze strony państw członkowskich fundusz pozwoliłby na uruchomienie 144,4 mld euro na społecznie sprawiedliwą transformację.

Korzyści wynikające z podjęcia natychmiastowych działań na rzecz ochrony ludzi i planety są następujące: czystsze powietrze, chłodniejsze i bardziej ekologiczne miasta, zdrowsze społeczeństwo, niższe zużycie energii i niższe rachunki, nowe miejsca pracy w Europie, technologie i możliwości przemysłowe, więcej przestrzeni dla przyrody oraz zdrowsza planeta dla przyszłych pokoleń, podsumowała Komisja.  

Zielony Ład, przedstawiony przez Komisję 11 grudnia 2019 r., ma sprawić, że do 2050 r. Europa stanie się pierwszym kontynentem, który osiągnie neutralność klimatyczną. Europejskie prawo o klimacie, które wejdzie w życie w tym miesiącu, za pomocą wiążących przepisów zobowiązuje UE do osiągnięcia neutralności klimatycznej oraz zawiera cel pośredni, który polega na zmniejszeniu do 2030 r. emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. w porównaniu z poziomami z 1990 r.

Dzięki obowiązującemu prawodawstwu UE w dziedzinie klimatu i energii emisje gazów cieplarnianych w UE już spadły o 24 proc.  w porównaniu z 1990 r., podczas gdy w tym samym okresie gospodarka UE wzrosła o ok. 60 proc., co oznacza, że wzrost jest niepowiązany z emisjami, podała Komisja.

Czytaj także: „Fit for 55” jest szansą dla polskiego sektora OZE na bardziej dynamiczny rozwój

(ISBnews)