URE sprawdziło realizację obliga giełdowego
PGE szacuje koszt elektrowni Baltica 2 i 3 na 30-40 mld zł
11 lutego 2021
Gaz-System może ruszać z budową 3 zbiornika w Terminalu w Świnoujściu
11 lutego 2021
Z monitoringu Urzędu Regulacji Energetyki (URE) wynika, że obowiązujące od 2019 roku obligo w rzeczywistości dotyczy jedynie ok. 46 proc. energii elektrycznej wytworzonej przez firmy objęte badaniem Urzędu i stanowi ok. 36 proc. energii wyprodukowanej w kraju. URE skontrolował realizację tzw. obliga giełdowego, czyli obowiązku publicznej sprzedaży energii na Towarowej Giełdzie Energii (TGE).
„Obligo giełdowe zostało wprowadzone przede wszystkim po to by umożliwić obiektywne określenie ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym. Obligo sprzyja również poprawie płynności obrotu na rynku giełdowym. Natomiast zwiększenie obowiązku publicznej sprzedaży energii stanowić miało gwarancję dalszego funkcjonowania transparentnego i przyjaznego systemu obrotu energią, a tym samym powinno przyczynić się do ograniczenia ryzyka wahań kursów rozliczeniowych w transakcjach zawieranych na TGE” – mówi Rafał Gawin, prezes URE.
Urząd skontrolował 24 największych wytwórców, których łączna produkcja energii elektrycznej brutto stanowiła ponad 80 proc. krajowej produkcji. URE ustalił, że w 2019 r. przedsiębiorstwa te wyprodukowały 123,6 TWh energii elektrycznej brutto, z czego obowiązek giełdowej sprzedaży obejmował wolumen 56,7 TWh (45,8 proc. produkcji energii elektrycznej brutto). Przedsiębiorstwa w większości skorzystały z tzw. wyłączeń, tj. przepisów umożliwiających sprzedaż energii poza giełdą. Sprzedaż energii niepodlegającej obowiązkowi publicznej sprzedaży wyniosła zatem aż 54,2 proc. (67 TWh).
„Obserwowaliśmy, że przedsiębiorcy będący beneficjentami programu wypłaty rekompensat ze względu na przedterminowe rozwiązanie kontraktów długoterminowych, tzw. KDT-ów, zobowiązani w trakcie uczestnictwa w programie do sprzedaży energii przez giełdę, natychmiast po jego zakończeniu decydowały się na sprzedaż większości wytworzonej energii w kontraktach dwustronnych wewnątrzgrupowych, czyli poza giełdą” – mówi szef URE.
Najwięcej energii – 24,6 TWh – zostało wyłączone z obliga z powodu zawarcia umów sprzedaży przed 1 stycznia 2019 r. To prawie 20 proc. całej produkcji energii elektrycznej i prawie 37 proc. wszystkich wyłączeń ustawowych.
Badani wytwórcy sprzedali na rynku giełdowym łącznie 65,1 TWh energii elektrycznej, czyli o 8,4 TWh więcej, niż wynikało to z obowiązku. Oznacza to, że na giełdzie sprzedano dodatkowo 15 proc. energii podlegającej ustawowym wyłączeniom, z których nie skorzystali przedsiębiorcy. Obligo nie zostało wykonane w ilości 0,3 TWh, co stanowiło 0,5 proc. przedmiotowego obowiązku.
„Większa dostępność energii na giełdzie sprzyja nie tylko transparentnemu funkcjonowaniu konkurencji, ale umożliwia prawidłowe funkcjonowanie wielu mechanizmów wsparcia, w tym wynikającego z ustawy o odnawialnych źródłach energii. Kalkulacja części wskaźników niezbędnych do prawidłowego ustalenia wysokości programów pomocowych uzależniona jest bowiem od średnich cen sprzedaży energii elektrycznej właśnie na rynku giełdowym. Co więcej, jak pokazują wyniki kontroli oraz dane giełdowe, obligo zachęca inne podmioty do prowadzenia obrotu na rynku giełdowym, przyczyniając się do rozwoju konkurencji” –mówi Gawin.
Urząd zwraca uwagę, że dane z notowań giełdowych, w których znaczący udział mają wytwórcy objęci obligiem, stanowią podstawę do obliczania średnich cen sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym. Rezygnacja z obliga wpłynie nie tylko na transparentność funkcjonowania rynku, ale również na wielkość udzielanej pomocy publicznej.
„Należy pamiętać, że koszty funkcjonowania poszczególnych programów pomocowych w energetyce pokrywają wszyscy odbiorcy energii elektrycznej” – dodaje prezes Urzędu.
Do konsultacji trafił projekt nowelizacji prawa energetycznego oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii, zakładający zniesienie tzw. obliga giełdowego dla rynku energii. Jak twierdzą autorzy projektu, rezygnacja z obliga giełdowego ma służyć swobodzie w realizacji strategii biznesowych podmiotów z rynku energii.
rb
