Od 2018 r. PGE zapłaciło 20 mld zł za uprawnienia do emisji CO2
beeIN chce na wiosnę 2023 r. zakończyć budowę pierwszej farmy fotowoltaicznej
11 kwietnia 2022
SSE Renewables chce budować morskie farmy wiatrowe na Bałtyku
11 kwietnia 2022
PGE apeluje o reformę rynku handlu uprawnieniami do emisji CO2. Od 2018 r. koncern wydał już prawie 20 mld zł na zakup tych uprawnień, a w tym roku – według prognoz – wyda kolejnych 12 mld zł. Z przedstawionego przez PGE raportu Compass Lexecon na temat rynku ETS wynika, że niestabilność cen i brak przewidywalności rynku może mieć poważne krótko i długoterminowe konsekwencje dla dekarbonizacji w UE.
„Do dekarbonizacji potrzebujemy stabilizacji i przewidywalności rynku, również uprawnień do emisji CO2, bo one stanowią prawie 60 proc. kosztów produkcji 1 MWh. Dlatego pilnym wyzwaniem jest reforma systemu ETS. System ETS wymaga reform, przede wszystkim zahamowania spekulacyjnego charakteru, który prowadzi m.in. do nagłych, niekorzystnych wahań cenowych. Mogliśmy to obserwować w pierwszych dniach wojny na Ukrainie – uprawnienia z dnia na dzień praktycznie potaniały o 30 proc., potem nagle wzrosły. Jak planować transformację energetyki, jeśli tak dużą składową produkcji jest tak niestabilny instrument” – powiedział Wojciech Dąbrowski, prezes PGE.
W samym 2021 r. PGE wydała na zakup unijnych certyfikatów emisyjnych prawie 8,5 mld zł, czyli ponad 10 proc. kwoty, jaką Grupa zamierza zainwestować w dekarbonizację (w tym sieć dystrybucyjną), a mowa o kwocie 75 mld zł do 2030 r.
Z raportu wynika, że pewne cechy rynku EU ETS mogą sprzyjać nasilaniu się spekulacji, co może mieć szkodliwe skutki dla stabilności cen. Wśród nich wymienia się nieelastyczny popyt, brak długoterminowego politycznego zobowiązania do osiągnięcia celów klimatycznych po stronie instytucji finansowych oraz pewności regulacyjnej co do trwającej reformy rynku EU ETS. ETS jest także podatny na ataki spekulacyjne, w szczególności ze względu na obecny mechanizm rezerwy stabilności rynkowej (MSR).
Jak mówiła Wanda Buk, wiceprezes PGE, 2/3 uprawnień na rynku jest w rękach instytucji finansowych, które realizują strategię „buy and hold” dla przyszłych zysków, a 70 proc. z nich jest zarejestrowana na Kajmanach, zatem nie interesuje ich żadna dekarbonizacja. W raporcie Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) z 28 marca uznano, że w ostatnich latach instytucje finansowe wzbogaciły się dzięki udziałowi w rynku wtórnym. Kontrolują one znaczący wolumen uprawnień i wpływają na ich cenę.
„Rynek ETS nie służy zielonej transformacji, służy właśnie zarabianiu przez tych, którzy na zarabianiu się skupiają. Jest to jeden z nielicznych rynków emisyjnych, które w sposób nieograniczony są dostępne dla instytucji finansowych. Takie ograniczenie możliwości funkcjonowania przez instytucje finansowe na tym rynku jest niezbędne do tego, aby wyeliminować wpływającą bardzo mocno na rynek spekulację. Można byłoby ograniczyć funkcjonowanie instytucji finansowych na tym rynku np. poprzez wprowadzenie limitów – indywidualnych bądź generalnych dla wszystkich instytucji finansowych, które mogłyby obejmować uprawnienia do emisji do konkretnego poziomu” – mówiła wiceprezes PGE.
Z tego powodu koncern apeluje m.in. o usprawnienie monitoringu i nadzoru rynkowego w celu ograniczenia nadmiernych spekulacji giełdowych, o wprowadzenie rozwiązań strukturalnych, które zapewnią stabilizację cen, wśród przykładowych rozwiązań wskazuje na reformę MSR (rezerwa stabilności rynkowej) i oparcie systemu na limitach cenowych, wprowadzenie opłaty zastępczej, przyjęcie limitów pozycji giełdowych i dodatkowe rekompensaty dla emitentów CO2 biorących udział w rynku ETS na rzecz zielonych inwestycji.
Jak mówiła wiceprezes PGE liczba uprawnień do emisji CO2 na rynku sięga teraz ok. 1,5 mld, zgodnie z przepisami dotyczącymi MSR, mechanizm ten miał być uruchamiany, kiedy na rynku jest więcej niż 839 mln uprawnień.
„Należy odejść od tego, że MSR zaczyna reagować, kiedy liczba uprawnień w obiegu jest zbyt duża, a powinien odnosić się do progu cenowego, po którego osiągnięciu MSR powinien działać” – mówiła Buk.
Unijny rynek handlu uprawnieniami obliguje emitentów (np. elektrownie, zakłady przemysłowe) do zakupu i obrotu uprawnieniami do emisji CO2 na rynku pierwotnym i wtórnym.
„Analiza zlecona analitykom Compass Lexecon wyraźnie wskazuje na potrzebę reformy systemu EU ETS, a wnioski zawarte w przygotowanym raporcie powinny stać się częścią szerszej debaty o zmianach w handlu uprawnieniami do emisji CO2” – uważa Dąbrowski.
BB
