W Warszawie jest już gotowa do oficjalnego uruchomienia pierwsza w Polsce publiczna stacjonarna stacja tankowania wodoru. To należąca do PAK-PCE Stacje H2, stacja Neso, jedna z 30, jakie firma, kontrolowana pośrednio przez miliardera Zygmunta Solorza zbuduje w naszym kraju. Wartość nakładów na tę sieć można szacować na ok. 350 mln zł.

Przy ul. Tango na warszawskim Ursynowie trwają ostatnie prace wykończeniowe przy budowie pierwszej stacjonarnej ogólnodostępnej stacji napełniania wodorem samochodów w Polsce. Obiekt, jak widać jest wyposażony w dwa dyspensery: o wyższym ciśnieniu 700 barów, przeznaczonym dla aut osobowych oraz o ciśnieniu 350 barów do napełniania baków samochodów ciężarowych i autobusów, budynek stacji, wiatę z logo Neso, i pylon cenowy. Zbiorniki z wodorem zostały napełnione, bo według naszych informacji, na stacji odbywają się już pierwsze tankowania. Wygląda więc na to, że najdalej na przełomie maja i czerwca br., a więc z niewielkim poślizgiem wystartuje sieć stacji „Neso (Stacja tankowania wodoru)”, budowana przez PAK-PCE Stacje H2 Sp. z o.o.

PAK-PCE Stacje H2 (do 31 maja 2022 roku PAK-PCE Biogaz) to spółka zależna od PAK-Polska Czysta Energia Sp. z o.o. Z kolei w PAK-PCE udziały mają dwie spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie: 59,6% ma producent energii ZE PAK S.A. (Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin), resztę Grupa Polsat Plus S.A., największa grupa medialna w naszym regionie, obie kontrolowane przez miliardera Zygmunta Solorza (ma odpowiednio 65,96% i 60,47% ich akcji), jednego z najbogatszych Polaków.

Stacja przy ul. Tango w Warszawie jest pierwszą z ogólnopolskiej sieci Neso, która ma liczyć co najmniej 30 stacji. Druga powstaje niemal równocześnie w bezpośrednim sąsiedztwie zajezdni należącej do Zarządu Transportu Zbiorowego w Rybniku, mieszczącej się ul. Budowlanych 6. To nie przypadek. Na początku lutego 2023 r. PAK – PCE Polski Autobus Wodorowy sp. z o.o., producent miejskich autobusów typu MAXI z ogniwami wodorowymi NesoBus, którego właścicielem jest PAK-PCE wygrał przetarg na dostawę 20 takich pojazdów dla Rybnika za 66,1 mln zł brutto. Umowę podpisano 28 marca 2023 r., zaś termin wykonania zamówienia upływa w połowie listopada br. Rybnicka stacja Neso, druga w Polsce, budowana jest pod obsługę tego kontraktu. Oddanie stacji do użytkowania przez inwestora jest planowane na II kwartał br., a więc też wkrótce.

Stacje tankowania wodoru Neso są jednym z ogniw łańcucha wartości w biznesie PAK-Polska Czysta Energia, czyli wspomnianego joint venture ZE PAK i Grupy Polsat Plus. Firma buduje w wielkopolskim Koninie, na terenie Elektrowni Konin (będącej częścią ZE PAK) fabrykę zielonego wodoru z wykorzystaniem elektrolizerów belgijskiego producenta Hydrogenics Europe N.V., która ma początkowo produkować 1 tonę H2 (wodoru) na dobę (docelowa produkcja ma wynieść nawet 40 ton H2 na dobę). Będą one zasilane energią pochodzącą z bloków biomasowych Elektrowni Konin, farmy fotowoltaicznej w Brudzew o mocy 70 MW, jednej z największych w Polsce (i kolejnych), a w przyszłości także farm wiatrowych należących do PAK-PCE.

Jak można wyczytać raporcie rocznym giełdowego ZE PAK uruchomienie elektrolizerni (i sprężarkowni) przez producenta, tj. firmy Hydrogenics (Cummins) i Idro Meccanica planowane jest do połowy 2023 r., jednak do rozpoczęcia komercyjnej produkcji wodoru niezbędne będzie przeprowadzenie procesu integracji urządzeń podstawowych w nadrzędnym systemie sterowania oraz przeprowadzenie odbiorów przez: Urząd Dozoru Technicznego, Transportowy Dozór Techniczny, Państwową Straż Pożarną, Sanepid i Państwowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego. Wytwórnia zielonego H2 nie ruszy więc wcześniej niż w drugiej połowie 2023 r. (co też może determinować oddawanie kolejnych stacji).

Trzecie ogniwo to fabryka autobusów wodorowych, która powstaje w Świdniku, za pieniądze inwestora, ale też przy sporym wsparciu publicznym. Zakład, o mocach wytwórczych do 100 pojazdów rocznie jest budowany na terenach Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Mielec, zarządzanej przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A., co oznacza, że firma PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy dostanie zwolnienia podatkowe, a także otrzymała 50 mln zł preferencyjnej pożyczki na sfinansowanie inwestycji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Planowany termin zakończenia robót budowlanych wyznaczono na III kwartał 2023 roku. Budowa fabryki, którą realizuje Mostostal Puławy ma kosztować 72,7 mln zł, do tego zapewne dochodzi koszt wyposażenia.

Budowa stacji Neso w Rybniku też uzyskała publiczne wsparcie. PAK-PCE Stacje H2 podpisała 21 lutego br. z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z  umowę, dzięki której otrzyma 20 mln zł dofinansowania do kosztów budowy stacji tankowania wodorem w pięciu miastach w Polsce: Rybniku, Wrocławiu, Gdańsku, Gdyni i Lublinie. Stacje mają być uruchomione do końca czerwca 2024 r. Całkowity koszt przedsięwzięcia to 57,4 mln zł, co daje średnio 11,48 mln zł za jeden taki obiekt. Stąd można szacować, że budowa sieci 30 stacji może kosztować co najmniej 345 mln zł, z czego inwestor wyłoży 325 mln zł.

Kolejne stacje Neso powstaną więc we Wrocławiu, Gdańsku, Gdyni i Lublinie, i to w nieco ponad rok. Lokalizacja pozostałych nie została dotąd ujawniona, ani harmonogram oddania do użytku, poza drugim obiektem w Warszawie, który ma powstać przy Porcie Praskim. W tej lokalizacji na warszawskiej Pradze-Południe znajduje się zespół apartamentowców, których deweloperem była spółka Port Praski, również kontrolowana przez Zygmunta Solorza. Nadal jednak nie wiadomo, gdzie powstanie pozostałe ponad 20 stacji. Ich rozmieszczenie ma pozwalać na swobodne wykorzystanie zasięgu samochodów z ogniwami paliwowymi w Polsce. Zasięgi dwóch aut na wodór dostępnych na naszym rynku, czyli Toyoty Mirai II wynoszą do 650 km, według WLTP, zaś Huindai Nexo – 666 km. Taka wskazówka niewiele więc daje, bo na jednym napełnionym można przejechać niemal całą Polskę.

Stacje sieci Neso, które wyposażone są w dwa dyspensery: o wyższym ciśnieniu 700 barów, przeznaczonym dla aut osobowych oraz o ciśnieniu 350 barów do napełniania baków samochodów ciężarowych i autobusów będą zapewne powstawać w miastach, gdzie PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy będzie startować, i ma szansę wygrać przetarg na dostawę NesoBusów. Choć pełne zwycięstwo wcale nie jest przesądzone, bo konkurencja jest coraz większa. W Lublinie, w którym powstanie dotowana stacja Neso, w ubiegłorocznym przetargu na dostawę jednego nowego wodorowego autobusu typu MAXI (o długości11,5-12,5 m, przewożącego co najmniej 70 podróżnych, z czego 27 na miejscach siedzących) wystartowało czterech producentów: Autosan (oczekiwał 4,07 mln zł), PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy (3,80 mln zł), Solaris (3,73 mln zł) oraz polsko-niemiecka firma Arthur Bus, posiadająca fabrykę autobusów w Lublinie (3,53 ml zł). Ostatecznie wybrano pojazd Solarisa (3,73 mln zł), który na lubelskich ulicach pojawi się w sierpniu br. Oczywiście wygrana Solaris Bus & Coach w przetargu na 1 autobus z napędem wodorowym nie przesądza o wyniku kolejnych postępowań na wodorowce w Lublinie, a PAK-PCE Stacje H2 po otwarciu stacji w Lublinie będzie zarabiał na sprzedaży wodoru konkurentowi siostrzanej spółki, i klientom indywidualnym (notabene co zrobi Solaris, jeśli do sierpnia br. nie zostanie uruchomiona stacja wodorowa Neso?)

Co ciekawe, według założeń PAK-PCE Stacje H2 w początkowym okresie planowane jest wykorzystanie około tylko 30% przepustowości rynkowej każdej z pięciu dotowanych przez NFOŚGiW stacji do tankowania wodoru, co pozwoli na dokonanie ponad 10 000 tankowań autobusów i pozostałych pojazdów wodorowych. Firma szacuje, że wraz z rozwojem rynku wodoru w Polsce wykorzystanie stacji będzie rosło i w perspektywie 2032 r. osiągnie poziom około 85%.

t.brzezinski@cleanerenergy.pl