Krótka historia długiego kontraktu. PGNiG rezygnuje z Kontraktu Jamalskiego
Połowa dostaw do ITPOE w Rzeszowie będzie pochodzić z Podkarpacia
15 listopada 2019
Prezes Taurona: Gaz będzie paliwem przejściowym
15 listopada 2019
Kontrakt jamalski podpisany w 1996 r. zakłada dostawy ok. 10 mld m.sześć. gazu rocznie do 2022 r. Gazprom narzucił stronie polskie klauzulę take-per-pay co oznaczało, że PGNiG musiał odbierać co najmniej 8,7 mld m.sześć. gazu rocznie. W 2010 r., w wyniku negocjacji, dostawy gazu zostały zwiększone, jednak jak wynika z odtajnionego raportu NIK, strona polska zaakceptowała rozwiązania korzystne dla Gazpromu, nie podejmując próby uzyskania istotnych korzyści dla PGNiG.
„NIK uznał, że działania Ministra Gospodarki, dotyczące negocjowania w latach 2009-2010 umów z Federacją Rosyjską, dotyczących dostaw gazu w ramach kontraktu jamalskiego były prowadzone w znacznej części bez wymaganego umocowania w postaci zatwierdzonej instrukcji negocjacyjnej, a po zatwierdzeniu takich instrukcji część uzgodnień była niezgodna z wytycznymi o charakterze wiążącym. Ponadto, zarówno Minister Gospodarki, jak i PGNiG nie wykorzystali w pełni swoich możliwości negocjacyjnych, nie podejmując próby uzyskania w zamian za zgodę na postanowienia korzystne dla strony rosyjskiej równoważnych korzyści dla Polski. Na nieskuteczność negocjacji, prowadzonych równolegle na poziomie rządów oraz spółek, wpłynęła też niewłaściwa współpraca między Ministrem Gospodarki a PGNiG” – czytamy w ogólnej ocenie kontrolowanej działalności.
Efektem prowadzonych wtedy negocjacji były zmiany w porozumieniach międzyrządowych Polski i Rosji w sprawie współpracy gazowej. PGNiG dostał upust cenowy i zapewnienie zwiększenia dostaw surowca, ale w zamian za to zrezygnował z roszczeń wobec RosUkrEnergo (RUE) z tytułu niezrealizowanych dostaw w 2009 r. (chodzi o wstrzymanie dostaw przez RUE w 2009 r.)
Gazprom, w wyniku tych porozumień, dostał zwolnienie z nieuregulowanych opłat na rzecz EuRoPol Gazu za przesył w latach 2006-2009 (szacowanych na prawie 300 mln USD) i zmniejszenie stawek w taryfie przesyłowej EuRoPol Gazu.
Jak uznał NIK, negocjacje rządu polskiego w latach 2009-2010 z rządem rosyjskim sprawie dostaw gazu ziemnego do Polski były podjęte przez stronę polską bez przygotowania merytorycznego.
PGNiG nadal czeka na werdykt Trybunału Arbitrażowego w Sztokholmie po złożeniu wniosku w 2015 r. Chodzi o możliwość renegocjacji ceny (przewidzianą w Kontrakcie Jamalskim), o którą wystąpił koncern w 2014 r. W lutym PGNiG złożył pozew przeciwko Gazpromowi.
Trybunał w Sztokholmie pod koniec czerwca 2018 r. uznał, że została spełniona przesłanka kontraktowa, dzięki której PGNiG mógł zażądać obniżenia ceny. Gazprom przez lata odrzucał taką zmianę, w konsekwencji ceny z kontraktu zdecydowanie przekraczały rynkowe. Gazprom w październiku ubiegłego roku, zaskarżył decyzję sztokholmskiego trybunału.
15 listopada 2019 r. PGNiG wysłał do Gazpromu informację, że nie przedłuży z rosyjskim koncernem umowy długoterminowej. Czytaj więcej: PGNiG kończy współpracę z Gazpromem.
Jak zapowiedział Piotr Woźniak, prezes PGNiG, działania ostatnich 4 lat związane z dywersyfikacją źródeł dostaw gazu, pozwalają na zakończenie Kontraktu Jamalskiego.
„W zgodzie z dążeniem Rzeczpospolitej Polskiej do uzyskania bezpieczeństwa dostaw surowców energetycznych oraz w wykonaniu obowiązującej Strategii grupy kapitałowej PGNiG, w ostatnich czterech latach PGNiG podjęło zasadnicze działania na rzecz dywersyfikacji kierunków pozyskania gazu ziemnego do Polski. Spółka zawarła długoterminowe kontrakty na dostawy LNG i prowadzi akwizycje złóż gazu ziemnego na Norweskim Szelfie Kontynentalnym, co w połączeniu z działaniami operatora systemu przesyłowego w zakresie rozbudowy gazociągów, pozwala na zakończenie Kontraktu Jamalskiego w terminie zgodnym z jego postanowieniami” – powiedział prezes PGNiG.
rb
