URE: Przychody ciepłownictwa w 2019 r. nie pozwoliły pokryć kosztów działalności
Komisja Środowiska PE za „bardziej ambitnym celem” redukcji emisji CO2
11 września 2020
W „Bezpiecznikach Taurona” o zielonej energii
14 września 2020
Przychody polskiego sektora ciepłowniczego wzrosły o 1,2 proc. r/r w 2019 r., podczas gdy jego koszty wzrosły o 6,2 proc. Przychody osiągnięte przez koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze nie umożliwiły pokrycia kosztów prowadzenia działalności związanej z zaopatrzeniem odbiorców w ciepło – wynika z raportu Urzędu Regulacji Energetyki (URE) „Energetyka cieplna w liczbach – 2019”.
„Polskie ciepłownictwo czeka trudny proces transformacji. Jest on wymuszony zaostrzającymi się wymogami środowiskowymi oraz rosnącym kosztem zakupu uprawnień do emisji CO2. Będzie to proces nie tylko długotrwały, ale również kosztochłonny. Jednak sektor musi się zmienić, jeżeli chce sprostać nadchodzącym wyzwaniom i jednocześnie nie stracić szansy na uzyskanie wsparcia finansowego Unii Europejskiej w tym procesie” – powiedział, cytowany w komunikacie poświęconym raportowi Rafał Gawin, prezes URE.
„W ostatnich latach systematycznie spada sprzedaż ciepła. Mimo to, wyłącznie w 2018 r. zanotowano spadek przychodów sektora ciepłowniczego (o 3 proc.), w 2019 r. przychody te ponownie wzrosły o 1,2 proc.. Natomiast rok 2019 był kolejnym, w którym rosły koszty sektora – po dwuprocentowym wzroście w 2018 r., w 2019 r. koszty wzrosły o dalsze 6,2 proc. Do wzrostu kosztów działalności przedsiębiorstw ciepłowniczych w ubiegłym roku przyczynił się niewątpliwie wzrost kosztów: uprawnień do emisji CO2, zakupu energii elektrycznej, paliwa technologicznego, a także usług obcych” – czytamy dalej.
Po raz pierwszy od 2013 r. przychody osiągnięte przez koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze nie umożliwiły pokrycia kosztów prowadzenia działalności związanej z zaopatrzeniem odbiorców w ciepło. Obniżenie wyniku finansowego wiąże się również z obniżeniem rentowności przedsiębiorstw ciepłowniczych. Wskaźnik rentowności w 2019 r. osiągnął wartość ujemną – prawie -3 proc. – i obniżył się w stosunku do roku poprzedniego o 4,8 pkt proc., głównie w przedsiębiorstwach posiadających źródła ciepła, w których ciepło wytwarzane jest w kogeneracji z energią elektryczną (obniżenie o 8,34 pkt proc. w stosunku do 2018 r.).
„W przypadku przedsiębiorstw produkujących ciepło w kogeneracji z produkcją energii elektrycznej, przedstawienie wyników finansowych tylko w zakresie działalności ciepłowniczej jest trudne, bowiem niemożliwe jest jednoznaczne rozdzielenie kosztów wytwarzania energii elektrycznej i ciepła według miejsca powstania, a co za tym idzie – określenie efektywności wyłącznie dotyczącej wytwarzania ciepła. Na podstawie danych ze sprawozdań Ministerstwa Aktywów Państwowych wyraźnie jednak widać, że przedsiębiorstwa te odnotowały w 2019 r. wysoki poziom wskaźnika rentowności sprzedaży energii elektrycznej i ciepła łącznie. Dopiero pozostała działalność operacyjna przyniosła stratę. Do sytuacji tej przyczyniły się ponownie koszty zakupu uprawnień do emisji CO2” – wskazano także.
W ciągu minionych dwóch lat znacząco wzrosły ceny uprawnień do emisji CO2, co znalazło odzwierciedlenie w wynikach finansowych przedsiębiorstw ciepłowniczych, w szczególności w tych przedstawianych przez przedsiębiorstwa posiadające źródła, w których ciepło wytwarzane jest w jednostkach kogeneracji.
„Jednak w przypadku przedsiębiorstw posiadających takie jednostki, na wyniki finansowe związane z działalnością ciepłowniczą wpływ mają stosowane metody podziału kosztów. W zależności od przyjętej metody, koszty mogą w różnym stopniu obciążać poszczególne działalności, a tym samym wpływać na wysokość wykazywanych wyników finansowych ze sprzedaży ciepła i sprzedaży energii elektrycznej. Efektywność przedsiębiorstw produkujących ciepło i energię elektryczną w skojarzeniu można zatem oceniać wyłącznie w oparciu o dane dotyczące całej działalności danego przedsiębiorstwa. Bierzemy więc pod uwagę rentowność, jaką uzyskują one ze sprzedaży ciepła i sprzedaży energii elektrycznej łącznie” – czytamy w materiale.
Chcąc zdiagnozować zaawansowanie procesu dostosowywania źródeł ciepłowniczych do dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych1 oraz związane z tym potrzeby inwestycyjne przedsiębiorstw ciepłowniczych, w I kwartale 2020 roku URE przeprowadził monitoring rynku ciepłowniczego pod tym kątem. Badanie objęło prawie 90 przedsiębiorstw. Ze wstępnej analizy informacji przedstawionych przez ciepłownie wynika, że 97 proc. przedsiębiorstw zobowiązanych do dostosowania swoich źródeł do tzw. dyrektywy IED rozpoczęło już inwestycje. Wysokość planowanych do poniesienia nakładów przez przedsiębiorstwa ciepłownicze na realizację tego celu, w latach 2020-2029, została określona na około 5,4 mld zł. Rezultaty tego monitoringu poznamy w najbliższych tygodniach.
Z raportu wynika także, że od 2002 r. – tj. od czasu pierwszego badania ciepłownictwa przeprowadzonego przez URE – liczba koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych zmniejszyła się o ponad połowę. Całkowita wielkość mocy cieplnej zainstalowanej u koncesjonowanych wytwórców ciepła zmniejszyła się od 2002 r. o 24,5 proc.. W 2019 r. wielkość mocy cieplnej zainstalowanej wynosiła 53,5 GW, a osiągalnej 52,5 GW. Znacząco spadł poziom emisji szkodliwych substancji do atmosfery, głównie pyłów, dwutlenku siarki oraz tlenków azotu; emisja CO2 obniżyła się o ok. 20 proc..
W latach 2002-2019 koncesjonowane ciepłownictwo zredukowało zatrudnienie o ponad połowę.
Udział ciepła z kogeneracji w 2019 r. wyniósł 65 proc. produkcji ciepła ogółem i wzrósł o 1,5 punktu procentowego w stosunku do 2018 r. Nieznacznie zwiększył się również udział przedsiębiorstw wytwarzających ciepło w kogeneracji – spośród 375 wytwórców ciepła biorących udział w badaniu w 2019r., 33 proc. wytwarzało ciepło w kogeneracji (w 2018 roku było to 32 proc.; w 2015 – 25 proc.).
Wśród paliw zużywanych do produkcji ciepła dominują nadal paliwa węglowe, których udział w 2019 r. stanowił 71 proc. paliw zużywanych w źródłach ciepła (w 2018 r. było 72,5 proc., a w 2017 r. – 74 proc.) Od 2002 r. udział paliw węglowych obniżył się o 10,7 pkt proc. W tym czasie wzrósł udział paliw gazowych – o 5,8 pkt proc. – oraz źródeł OZE – o 6,6 pkt proc.
W 2019 r. wolumen sprzedaży ciepła przez koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze (łącznie z odsprzedażą innym przedsiębiorstwom) wyniósł prawie 345 tys. TJ i był o prawie 4 proc. niższy niż w 2018 r. (358 tys.TJ). Średnia cena ciepła sprzedawanego ze źródeł wytwórczych wyniosła 40,97 zł/GJ i wzrosła o 5,8 proc. w stosunku do ceny w 2018 r. (38,72 zł/GJ). Stawka opłaty za usługi przesyłowe w 2019 r. wzrosła o 3,5 proc. (w stosunku do 2018 r.) i wyniosła 18,33 zł/GJ.
„W ostatnich latach wzrósł poziom inwestycji w majątek ciepłowniczy. W 2019 r. wysokość nakładów wyniosła prawie 3,5 mld zł i wzrosła o 18 proc. w stosunku do 2018 r. Ponad połowę nakładów – prawie 59 proc. – przedsiębiorcy przeznaczyli na inwestycje w majątek wytwórczy. Przy czym w 2019 r. udział środków własnych w finansowaniu poniesionych nakładów wyniósł blisko 80 proc.” – podsumowano.
(ISBnews)
