Fotowoltaika: powstaje coraz więcej dużych instalacji
Photon Energy od jutra na rynku głównym GPW
4 stycznia 2021
Sprzedaż węgla kamiennego wyniosła w listopadzie 5,2 mln ton
4 stycznia 2021
W 2019 r. zostało przyłączonych najwięcej średnich i dużych instalacji fotowoltaicznych w 10-letniej historii branży w Polsce. Ich łączna moc zainstalowana szacowana jest przez Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV na 463 MW. W kolejnych trzech latach, dzięki aukcjom na 15 letnie kontrakty różnicowe, zapewniające wytwórcom gwarantowany poziom cen sprzedaży energii elektrycznej, farm PV powstawać będzie znacznie więcej, i będą one coraz większe.
Segment fotowoltaiki profesjonalnej, produkującej energię elektryczną nie na cele autokonsumpcji, a przede wszystkim na sprzedaż zaczyna coraz śmielej wychodzić z cienia segmentu prosumenckiego, który zdominował rynek w ostatnich trzech latach. Jeszcze do 2015 r., to duże instalacje były górą, potem jednak przez kolejne dwa lata segment był defensywie, by w 2018 r. wrócić na ścieżkę wzrostu.
Z raportu Stowarzyszenia Branży Fotowoltaicznej, który ukazał się na początku grudnia ub.r. wynika, że w I półroczu 2020 r. można było zaobserwować wzrost udziału małych, średnich i dużych instalacji w strukturze mocy zainstalowanej we wszystkich instalacjach PV w Polsce w porównaniu z 2019 r. W omawianym okresie do krajowego systemu elektroenergetycznego podłączono instalacje o mocy zainstalowanej powyżej 50 kW, o łącznej mocy 244 MW, podczas gdy w całym 2019 r. było to 128,7 MW.
Według ekspertów SBF Polska PV, wynika to z przyłączania do krajowego systemu elektroenergetycznego farm fotowoltaicznych, które wygrały w aukcjach na subsydiowane 15-letnie kontrakty na dostawy energii elektrycznej z OZE, organizowanych przez Urząd Regulacji Energetyki w 2018 r. i 2019 r.
– „W poprzednich latach udział małych, średnich i dużych farm fotowoltaicznych był mniejszy, ponieważ w pierwszych aukcjach bardzo dużo projektów nie zostało zrealizowanych” – czytamy w raporcie.
Dotychczas aukcje dla nowych instalacji, wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej energię wiatru na lądzie albo promieniowania słonecznego odbywały się czterokrotnie. Ich właściciele i deweloperzy wybierali aukcje raczej dla instalacji poniżej 1MW, w których mogli skutecznie konkurować o subsydiowane kontrakty z energetyką wiatrową.
- grudzień 2016 r. – wsparciem objęto 84 projekty o łącznej mocy zainstalowanej ok. 70 MW;
- czerwiec 2017 r. – wsparciem objęto 352 projekty o łącznej moc zainstalowanej 300 MW (w tym kilka projektów wiatrowych);
- listopad 2019 r. – wsparciem objęto 554 projekty o łącznej moc zainstalowanej 900 GW.
Ostatnio aukcje odbyły się na przełomie listopada i grudnia 2020 r. Wcześniej szacowano, że dzięki nim może powstać 1000 MW dużych (tj. powyżej 1 MW) oraz 500 MW mniejszych (tj. poniżej 1 MW) instalacji wykorzystujących energię promieniowania słonecznego. Urząd Regulacji Energetyki podał, że w wyniku rozstrzygnięcia wszystkich tegorocznych aukcji łącznie może powstać ponad 1,56 GW instalacji fotowoltaicznych oraz blisko 0,93 GW nowych farm wiatrowych (oraz nieco ponad 4 MW nowych mocy w pozostałych OZE). Przyspieszenie rozwoju fotowoltaiki zawodowej jest więc potwierdzone w wyniku akcji – zakontraktowano sprzedaż energii z instalacji o mocy 23% większej niż udało się uzyskać przez ostatnie trzy lata. Przy czym do systemu wejdą znacznie większe instalacje, niż do tej pory.
W przeprowadzonej 26 listopada aukcji zwykłej AZ/8/2020 na sprzedaż energii z dużych OZE o mocy zainstalowanej ponad 1 MW zakontraktowano aż 41,94 TWh (o wartości 9,4 mld zł), w której wygrało 96 ofert złożonych przez 70 podmiotów. Jak podaje URE po raz pierwszy w historii systemu aukcyjnego, w koszyku dedykowanym dużym obiektom instalacje fotowoltaiczne zrównały się liczbą ofert oraz mocą zainstalowaną z elektrowniami wiatrowymi. Fotowoltaika więc coraz skuteczniej konkuruje z lądową energetyką wiatrową, która ze względu na ograniczenia wynikające z ustawy odległościowej wyczerpała pulę dobrych lokalizacji. Zakontraktowane moce PV w tej akcji to ok. 0,86 GW. Wielkoskalowe PV to jednak już skomplikowane przedsięwzięcia techniczno-organizacyjne, porównywalne do budowy farm wiatrowych, więc od wygrania aukcji, do podania energii do systemu elektroenergetycznego mija znacznie dłużej. W 2021 r. i 2022 r. jej zwycięzcy dostarczą stosunkowo niewiele energii (odpowiednio 19,5 GWh i 223,8 GWh), co odpowiada 20 MW i 220 MW nowych mocy. W kolejnym roku zapewne podłączone zostaną pozostałe instalacje o łącznej mocy 640 MW. Na razie tylko dwie firmy ogłosiły, że ich duże farmy solarne wygrały 15 letnie kontrakty różnicowe, zapewniające im gwarantowany poziom cen sprzedaży energii elektrycznej: R.Power (łącznie 81 MW, powstaną w 2022 r.) i giełdowa Polenergia (łącznie 27,99 MW, a instalacje zostaną ukończone między IV kw. 2021 r. a I kw. 2022 r.).
Z kolei w przeprowadzonej 3 grudnia aukcji zwykłej AZ/8/2020 na sprzedaż energii ze źródeł odnawialnych o mocy zainstalowanej do 1 MW zakontraktowano blisko 11,75 TWh energii elektrycznej o wartości ponad 3,02 mld zł. Zakwalifikowano 747 ofert od 235 wytwórców, z czego wszystkie podmioty są z branży PV. Pierwsza dostawa energii zadeklarowana jest już na 2021 r., ale niewielka. Na rynek miałoby trafić 3,6 GWh, co jest w stanie wyprodukować instalacja o mocy 4 MW. W 2022 r. zakontraktowano już 419,3 GWh, co odpowiada produkcji z instalacji o łącznej mocy co najmniej 420 MW. W 2023 r., kiedy wszystkie farmy będą pracować pełną parą, produkcja rośnie do 806 GWh (w kolejnych już spada, co jest związane ze spadkiem wydajności, bo panele słoneczne, niezależnie od typu, tracą około 0,3- 0,5% jej rocznie), co oznacza, że moc instalacji zakontraktowanych w tej aukcji to ok. 800 MW (URE szacuje je na 0,7 GW).
Według ekspertów SBF Polska PV, na koniec 2020 roku łączna moc zainstalowana przyłączonych farm wzrośnie o 463,5 MW do 742,6 MW. Co oznaczałoby, że w 2021 roku do systemu mogą być podłączone jeszcze instalacje o mocy 800 MW, z grona tych, które wygrały aukcje w l. 2017-2019. Podłączenia z ostatnich aukcji będą niewielkie (24 MW). W 2021 r. na rynku może pojawić się więc 820 MW nowych mocy, a skumulowana moc dużych może się więc zwiększyć do 1570 MW. W 2022 r. pula wzrośnie o co najmniej 650 MW do 2220 MW, a w 2023 r. o ponad 1000 MW, do 3220 MW. Ale to już głównie dzięki aukcjom z 2020 r.
Źródło: SBF Polska PV
Źródło: SBF Polska PV
r
r
„Najczęściej występujące zdarzenia, które mogą spowodować straty i zakłócenia pracy instalacji fotowoltaicznej, to zjawiska związane z czynnikami atmosferycznymi: przede wszystkim wyładowania atmosferyczne i związane z nimi przepięcia, ale także zniszczenia wywołane przez porywisty wiatr, napór śniegu czy gradobicie. Kolejnymi sytuacjami, podczas których dochodzi do zniszczenia instalacji, są kradzieże czy akty wandalizmu.
Naprawa instalacji może być bardzo kosztowna, dlatego przedsiębiorca wytwarzający energię elektryczną z paneli fotowoltaicznych powinien zawczasu pomyśleć o ubezpieczeniu swojej inwestycji, co najmniej w zakresie podstawowych ryzyk.
Jeżeli instalacja fotowoltaiczna zostanie uszkodzona lub całkowicie zniszczona w wyniku zdarzeń objętych ochroną ubezpieczeniową, ubezpieczyciel zwróci pieniądze za jej naprawę – do wysokości sumy ubezpieczenia, a także pokryje koszty np. rozbiórki i demontażu jej zniszczonych lub uszkodzonych elementów.
Dopełnieniem ochrony będzie zabezpieczenie przed utratą potencjalnych przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej, która jest następstwem przerwy w pracy instalacji spowodowanej uszkodzeniami wywołanymi przez np. wyładowania atmosferyczne czy pożar. W takim przypadku ubezpieczyciel zapłaci równowartość utraconych przychodów.„
