UOKiK zaskoczony wyrokiem w sprawie spółek budujących Nord Stream 2. Będzie apelacja
Apator dostarczy Enerdze liczniki za 76 mln zł
21 listopada 2022
Kogeneracja podała wyniki finansowe za III kw.
22 listopada 2022
Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił decyzję prezesa UOKiK w sprawie nałożenia kar na Gazprom i pięć spółek odpowiedzialnych za budowę gazociągu Nord Stream 2. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) zapowiada złożenie apelacji od wyroku.
„Z zaskoczeniem przyjmujemy wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Sąd uznał, iż bez względu na zebrany materiał dowodowy oraz przedstawione skutki dla konkurencji zasadnicza jest ocena, czy doszło do formalnego utworzenia joint venture. W przedstawionej ustnie opinii Sądu podmioty biorące udział w budowie Nord Stream 2 nie utworzyły nowego, wspólnego przedsiębiorcy i poza kompetencją Urzędu pozostaje ocena skutków wyrządzonych gospodarce, jak i to czy próbowali oni omijać prawo. Dziś zagrożenia, o których mówiliśmy przedstawiając decyzję, widoczne są gołym okiem nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. Dostrzegając wówczas te zagrożenia, podjęliśmy działania, stosownie do naszych kompetencji, aby powstrzymać ten niebezpieczny dla Polski i Europy projekt. Poprosimy o pisemne uzasadnienie wyroku, a następnie złożymy apelację w tej sprawie” – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.
Sprawa Gazpromu i budowy gazociągu Nord Stream 2 sięga 2015 r., kiedy to do UOKiK wpłynął wniosek sześciu spółek o zgodę na utworzenie wspólnego przedsiębiorcy odpowiedzialnego za budowę i eksploatację gazociągu. W 2016 r. Urząd wydał zastrzeżenia do koncentracji, w których uznał, że planowana transakcja mogłaby doprowadzić do ograniczenia konkurencji. Przedsiębiorcy wycofali wniosek, co w praktyce oznaczało zakaz połączenia. Tymczasem niedługo potem w mediach pojawiły się informacje, że niedoszli uczestnicy transakcji podpisali umowę na finansowanie gazociągu. W związku z tym wszczęto postępowanie przeciw Gazpromowi i jego pięciu kontrahentom o dokonanie transakcji bez zgody UOKiK.
Zdaniem prezesa UOKiK działania te były obejściem przez niedoszłych wspólników Nord Stream 2 obowiązku uzyskania zgody Urzędu na utworzenie spółki finansującej budowę rurociągu. Cel wszystkich działań był identyczny. Zarówno utworzenie joint venture, jak i zawarcie późniejszych umów miało na celu sfinansowanie budowy.
„Gdyby projekt był tylko finansowy, wówczas Gazprom spokojnie mógł uzyskać finansowanie od Rządu Federacji Rosyjskiej czy z banków komercyjnych, być może byłby w stanie zrealizować go samodzielnie. Należy podkreślić, że działanie w charakterze instytucji finansowej nie należy do podstawowej działalności żadnego z pozostałych uczestników koncentracji. Przede wszystkim Uniper, Engie, OMV, Shell oraz Wintershall są klientami, a czasem także konkurentami Gazpromu na rynku gazu. Finansowanie wspólnego przedsiębiorcy dokonywane przez uczestników rynku gazu, a nie instytucje finansowe, świadczy o wystąpieniu wspólnych interesów gospodarczych pomiędzy tymi wszystkimi podmiotami. Bez udziału tych podmiotów Nord Stream 2 nie byłby w stanie funkcjonować i prowadzić projektu budowy gazociągu w ramach Unii Europejskiej, a zatem prawdopodobnie w ogóle by nie powstał” – dodaje prezes UOKiK.
Urząd – od kwietnia 2018 r. – prowadzi postępowanie antymonopolowe, w którym postawił zarzuty sześciu spółkom, podejrzanym o sfinalizowanie transakcji pomimo braku zgody polskiego urzędu. Są to: Gazprom, Engie Energy, Uniper, OMV, Shell oraz Wintershall. W 2018 r. Urząd postawił sześciu spółkom zarzuty finansowania budowy gazociągu bez wymaganej zgody. Są to przedsiębiorstwa należące do międzynarodowych grup: Gazprom z Rosji, Engie Energy ze Szwajcarii oraz cztery pochodzące z Holandii: Uniper, OMV, Shell oraz Wintershall. Czytaj więcej: UOKiK nałożył karę na Engie Energy
Na początku 2020 r. prezes UOKiK zwrócił się do Gazpromu o przekazanie istotnych dla sprawy dokumentów. Chodziło o kontrakty zawarte przez spółkę zależną Gazpromu z pozostałymi firmami finansującymi budowę Nord Stream 2. Były to przede wszystkim umowy przesyłu, dystrybucji, sprzedaży, dostaw i magazynowania paliw gazowych. Pomimo ciążącego na nim obowiązku współpracy z Urzędem, przedsiębiorca nie przekazał tych informacji. Przedsiębiorca – nawet ten zagraniczny – ma bowiem obowiązek zgłosić transakcję do krajowego urzędu antymonopolowego, jeśli transakcja ma wpływ na krajowy rynek lub grupa kapitałowa osiąga na nim odpowiedni obrót. Podstawą są przepisy europejskie. Czytaj także: UOKiK rusza przeciwko Gazpromowi. 50 mln euro kary
W związku z tym, że nie odniosło to żadnego skutku, prezes UOKiK nałożył w październiku 2020 r. na Gazprom karę w wysokości 29 mld zł i ponad 234 mln zł na 5 spółek budujących Nord Stream 2 (NS2). Decyzja szefa Urzędu zakłada obowiązek rozwiązania przez te firmy umowy na finansowanie gazociągu. Czytaj więcej: 29 mld zł kary dla Gazpromu
Spółki finansujące gazociąg działały umyślnie, dlatego zostały ukarane maksymalnymi sankcjami finansowymi wynoszącymi w każdym przypadku 10 proc. rocznego obrotu:
- Gazprom – 29 075 726 808 zł
- Engie Energy – 55 513 793 zł
- Uniper – 29 913 407 zł
- OMV – 87 748 906 zł
- Shell – 30 220 135 zł
- Wintershall – 30 785 804 złotych
Przedsiębiorcy odwołali się od tego rozstrzygnięcia. 21 listopada 2022 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił wydaną decyzję.
rb
