Krakowski Holding Komunalny S.A. nawiązał strategiczne partnerstwo z firmami Vinco Innovation i CO2 Management, dzięki czemu powstał projekt partnerski pod nazwą Pozyskiwanie wiedzy i know-how z Norwegii dotyczących technologii CCS i CCU na potrzeby Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowie. Dzięki dokumentom, jakie powstały w wyniku realizacji projektu KHK zdobył wiedzę w zakresie technologii przechwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS) oraz ponownego wykorzystania powstałego dwutlenku węgla w przemyśle (CCU).

Krakowski Holding Komunalny S.A (KHK S.A.) będący operatorem Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów (ZTPO) nie ustaje w działaniach na rzecz ochrony środowiska i ograniczania emisji gazów cieplarnianych związanych z prowadzoną działalnością.

Zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju, KHK aktywnie analizuje innowacyjne rozwiązania, w tym wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla, w celu przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Czerpiąc inspirację z wiodących osiągnięć Norwegii w zakresie gospodarki odpadami i technologii przechwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS) oraz w następnym kroku ponownego wykorzystania w przemyśle (CCU) KHK chętnie przyjmuje najlepsze praktyki i wykorzystuje wiedzę płynącą z doświadczeń europejskich.

Aby ułatwić transfer wiedzy, KHK nawiązał strategiczne partnerstwo z firmą Vinco Innovation, specjalizującą się we wspieraniu innowacji, a także firmą CO2 Management, znaną ze swej wiedzy specjalistycznej w zakresie rozwiązań CCS średniego szczebla. W ramach tej współpracy KHK uzyskało analizę techniczną i biznesową, a także porady ekspertów w zakresie wykonalności wdrożenia CCS w swoim Zakładzie Termicznego Przekształcania Odpadów.

Aby było to możliwe, do realizacji został powołany projekt partnerski pod nazwą Pozyskiwanie wiedzy i know-how z Norwegii dotyczących technologii CCS i CCU na potrzeby Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowiefinansowany przez Fundusz Współpracy Dwustronnej w ramach funduszy EOG i Dotacji Norweskich na lata 2014-2021.

Firma Vinco sporządziła raport biznesowy zawierający informacje na temat kwestii ekonomicznych, organizacyjnych, prawnych i środowiskowych oraz wyzwań związanych z rozwiązaniami CCS dla ekologicznej spalarni. W raporcie biznesowym Vinco przekazuje KHK wiedzę na temat komercyjnych aspektów związanych z CCS, wspierając go w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących przyszłych działań związanych z zaangażowaniem się w tego rodzaju przedsięwzięcia.

Głównym celem dokumentu jest zgłębienie dynamiki biznesowej projektów CCUS (wychwytywanie, wykorzystywanie i składowanie dwutlenku węgla), skupiając się na kluczowych czynnikach przyczyniających się do ich sukcesu. Aby ten cel osiągnąć, przyjęte zostało podejście wielowymiarowe, analiza projektów i literatury z czterech różnych perspektyw: ekonomicznej, organizacyjnej, prawnej i środowiskowej.

Z ekonomicznego punktu widzenia zostały zbadane rozliczne konfiguracje typów projektów, struktur własnościowych i uzasadnień ekonomicznych. Podczas gdy w rozwoju CCUS historycznie dominował tradycyjny model pełnego łańcucha, obserwujemy obecnie trend przechodzenia na innowacyjne modele łańcucha częściowego. Modele te realizowane są z zaangażowaniem wyspecjalizowanych podmiotów koncentrujących się na różnych segmentach łańcucha wartości CCUS, z czym nierzadko wiąże się także pojawienie węzłów (hub) CCUS.

Ocenie została poddana koncepcja potencjalnej realizacji spalarni w ramach wspomnianych węzłów, jednocześnie ustalając główne źródła finansowania i przychodów. Pod względem organizacyjnym nakreślone zostały rozmaite struktury projektu i procesy rozwoju stosowane zarówno w przeszłych, jak i w trwających obecnie inicjatywach CCUS. Niniejsza analiza podkreśla głęboki wpływ wybranych modeli biznesowych na strukturę projektu, a także implikacje wynikające z rodzaju własności – zarówno jednoosobowej, jak i wielopodmiotowej, które wymagają przyjęcia odrębnych ram prawnych i strukturalnych.

W kwestiach prawnych analiza uwypukliła wyzwania zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i krajowym. Na arenie międzynarodowej, choć ogólnych ram dostarcza dyrektywa CCS, niespójności w jej wdrażaniu pomiędzy państwami członkowskimi mogą utrudniać postęp w tym względzie. Rozwiązanie tego problemu wymaga wzmocnionej transgranicznej współpracy regulacyjnej. Na poziomie krajowym, z analizy sytuacji w Polsce wynika, iż regulacje są zbieżne z unijną dyrektywą CCS. Niemniej jednak nadal istnieją określone przeszkody regulacyjne, w tym także luki w przepisach dotyczących transportu komercyjnego i sekwestracji dwutlenku węgla.

Jeśli chodzi o wpływ na środowisko, ocenione zostały potencjalne korzyści, zagrożenia i strategie łagodzenia skutków, w oparciu o spostrzeżenia z innych projektów dotyczących wdrażania CCS. Niniejsza ocena przedstawia oddziaływanie środowiskowe powodowane przez wdrożenie technologii CCS.

Podsumowując, raport biznesowy jest źródłem informacji dla Krakowskiego Holdingu Komunalnego S.A., stanowi cenne źródło wiedzy omawiając rozmaite wymiary projektów CCUS, a także kwestie niezbędne do uwzględnienia przy ich realizacji w przypadku Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowie.

Drugi dokument, jaki powstał w ramach realizacji Projektu to analiza techniczna, jaką wykonała znana ze swej wiedzy specjalistycznej w zakresie rozwiązań CCS średniego szczebla, firma CO2 Management.

Dokument przedstawia możliwości wykorzystania technologii CCUS na potrzeby Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowie. Przedstawiony został z technicznej perspektywy kompleksowy łańcuch wartości, w tym wychwytywanie dwutlenku węgla, transport transgraniczny i sekwestracja geologiczna.

CO2 Management wskazuje, iż wybór technologii wychwytywania powinien być uzależniony od dojrzałości technologicznej, podstawowych parametrach wydajności i bezpieczeństwie dostaw. W opracowaniu podkreślone zostaje znaczenie testów pilotażowych na miejscu na gazach spalinowych. Opisane zostały wymagania dotyczące warunków i infrastruktury, aby ułatwić funkcjonowanie pełnego łańcucha wartości CCUS (wychwytywanie, wykorzystanie i składowanie dwutlenku węgla).

Obecne specyfikacje CO2 (próg zanieczyszczeń) dla CCS są bardzo konserwatywne i zbliżone do standardów spożywczych, warunki transportu (reżimy ciśnieniowe) są wrażliwe na specyfikację CO2, a poziomy progowe komponentów różnią się w zależności od projektów i składowisk, bez zharmonizowanego standardu dla europejskiego przemysłu CCS.

Dokument przedstawia również możliwości wykorzystania dwutlenku węgla pochodzącego z zakładów przemysłowych (CCU). Głównym wyzwaniem dla wszystkich projektów CCU jest zapotrzebowanie na duże ilości energii odnawialnej, ponieważ ścieżki chemiczne do wykorzystania dwutlenku węgla jako źródła węgla są endotermiczne., czyli potrzebują dużych ilości energii odnawialnej do reakcji chemicznych.

Systematycznej analizie zostały poddane w opracowaniu również miejsca składowania CO2. Polska ma teoretyczny potencjał magazynowania na lądzie w pobliżu Krakowa, jednak w perspektywie krótko- i średnioterminowej eksport jest bardziej prawdopodobny ze względu na liczne zaawansowane koncesje na magazynowanie na Morzu Północnym.

Z perspektywy technologii zauważono, że kompletny łańcuch wartości CCS obejmujący wychwytywanie, eksport i trwałe składowanie na miejscu może zacząć działać od 2030 roku. Przybrzeżne huby CO2 są kluczem do odblokowania skalowalnej infrastruktury transgranicznej w Europie, ułatwiając dostęp stron trzecich do produkujących emisje gałęzi przemysłu w głębi lądu.

9 kwietnia br. w Zakładzie Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowie miała miejsce konferencja podsumowująca Projekt, w której uczestniczyli wszyscy partnerzy Projektu oraz zaproszeni goście z Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechniki Krakowskiej, urzędu Miasta Krakowa, jak również partnerzy KHK z Wiednia i Słowacji.

Na spotkaniu zostały przedstawione rezultaty Projektu, prezentacja raportów – technicznego oraz biznesowego, będących efektem końcowym projektu pod nazwą Zdobycie wiedzy i technologii z Norwegii dotyczącej wychwytywania i magazynowania CO2 dla ZTPO w Krakowie, ale również miało miejsce wystąpienie partnera KHK z Wiednia, dotyczące projektów wychwytywania i magazynowania CO2 w wiedeńskiej spalarni. Konferencja została zakończona szeroką dyskusją, wymianą spostrzeżeń i poglądów wszystkich uczestników.