Rynek fotowoltaiki w Polsce notuje dynamiczne wzrosty z miesiąca na miesiąc. Kołem zamachowym dla branży jest segment mikroinstalacji, o mocy do 50 kWp. W I półroczu 2020 r. zamontowano i podłączono do systemu elektroenergetycznego ponad 110 tys. takich instalacji. Więcej niż w całym 2020 r. W I półroczu łączne wydatki polskich prosumentów na fotowoltaikę wyniosły ok. 3,9 mld zł.

W roku 2019 r. podłączono 105 953 urządzeń o łącznej mocy 1,048 GWp. Ze względu na blisko 4-krotny wzrost uznano go za rekordowy. Tymczasem, jak wynika z informacji zebranych przez portal cleanerenergy.pl od największych operatorów systemu dystrybucyjnego boom fotowoltaice prosumenckiej jeszcze przybiera na sile.

W I półroczu 2020 r. liczba nowych mikroinstalacji fotowoltaicznych wyniosła 110 329, a więc podłączono ich już o 4,1% więcej niż w całym 2019 r. W I półroczu 2019 r. najwięksi gracze podłączyli 30 555 instalacji, co oznacza, że ciągu roku branża odnotowała wzrost liczby zgłoszonych urządzeń o ok. 260%. Dynamika, jak widać nieco osłabła, głównie ze względu na wysoką bazę porównawczą, ale przyrost nominalny jest imponujący. Można więc ostrożnie szacować, że w tym roku zostanie podłączonych nawet 250 tys. mikroinstalacji (o mocy do 50 kWp).

W naszej ankiecie wzięło udział pięciu największych operatorów systemów elektroenergetycznych: PGE Dystrybucja S.A., Tauron Dystrybucja S.A., Energa-Operator S.A., Enea Operator Sp. z o.o., których obszary działania obejmują po kilka województw oraz innogy Stoen Operator Sp. z o.o., operujący w Warszawie i okolicach (mimo stosunkowo niewielkiego zasięgu dostarcza energię do ponad 1 mln klientów). W rejestrze Urzędu Regulacji Energetyki jest w sumie 185 OSD, ale udział w podłączaniu mikroinstalacji pozostałych 180 firm jest minimalny. Według danych Stowarzyszenia Branży Fotowoltaicznej Polska PV, do końca 2019 r. podłączyły one łącznie 2 469 mikroinstalacji, czyli 1,6% wszystkich.

Liderem pod względem liczby nowo podłączonych mikroinstalacji PV w gronie największych operatorów sieci dystrybucyjnych jest PGE Dystrybucja S.A., która w I półroczu br. przyłączyła do swojej sieci 40 480 mikroelektrowni solarnych. Żółtą koszulkę w tym w wyścigu (Polaków) po zieloną energię PGE Dystrybucja ma niezmiennie od lat. Obszar jej działania obejmuje 122 433 km2, a więc ok. 38 % powierzchni Polski, a firma ma 5,4 mln klientów. Drugie miejsce – z 34 631 podłączonymi instalacjami w I półroczu br., czyli o 300,4% więcej niż rok wcześniej zajęła Tauron Dystrybucja S.A. Spółka jest operatorem systemu dystrybucyjnego na obszarze 57 940 km2, co stanowi 18,5% powierzchni kraju. Jest jednak największym dostawcą energii w Polsce zarówno pod względem wolumenu (50 TWh), jak i liczby klientów (5,6 mln). Na trzecie miejsce, z 19 651 podłączonymi instalacjami zapracowała Energa-Operator S.A., która tym samym odnotowała wzrost o 244,4% r/r. Gdańska spółka jest trzecim OSD w Polsce – ma ponad 3 mln klientów, a jej koncesja obejmuje ok. 75 tys. km2, co stanowi 24% Polski. Czwarta pozycja przypadła Enea Operator Sp. z o.o., której obszar koncesyjny to 58,2 tys. km2 (18,6% powierzchni Polski) za podłączenie 14 590, co oznacza wzrost o 337,5% r/r, najwyższy z uzyskanych przez największych OSD. Stołeczna innogy Stoen-Operator Sp. z o.o. podłączyła w I półroczu br. 1771 instalacji prosumenckich, o 143,8% więcej niż rok wcześniej.

Wzrost powyżej średniej dla I półrocza (czyli 261,1%) odnotowały, jak widać dwie firmy: Enea Operator i Tauron Dystrybucja, co sugerowałoby, że zwiększają one udział w obsłudze rynku mikroinstalacji PV. W I półroczu PGE Dystrybucja podłączyła 37,0% nowych instalacji, Tauron Dystrybucja: 31,4%, Energa-Operator – 17,7%, Enea Operator – 13,2%, a innogy Stoen Operator: 0,6%.

Skumulowana liczba mikroinstalacji solarnych w Polsce wyniosła na koniec I półrocza br. 269 974 sztuk (według danych przekazanych przez 5 operatorów, można szacować, że pozostali OSD podłączyli ok. 4 500 sztuk, co daje łącznie 274,5 tys.). Najwięcej, bo 103 448 (czyli 38,3%) podłączyła dotychczas PGE Dystrybucja. Tauron Dystrybucja z 82 132 instalacjami ma 30,4% rynku. Energa-Operator ma na stanie 47 532 elektrownie słoneczne (17,6%), a Enea Operator 33 598 sztuk (12,4%). Najmniejszy z największych OSD, czyli innogy Stoen Operator podłączył do końca I półrocza br. łącznie 3 264 instalacje, czyli 1,2%. Te dane potwierdzają, że Tauron Dystrybucja i Enea Operator najszybciej gonią lidera.

Łączna moc zainstalowana mikroinstalacji produkujących energię ze słońca podłączonych w I półroczu br. do systemu krajowego elektroenergetycznego przez 5 największych OSD wyniosła 761 MW, a ich skumulowana moc ma już wartość 1781 MW (a z pozostałymi OSD – szacunkowo 1,82 GW). Łączna moc instalacji podłączonych w I półroczu br. przez PGE Dystrybucja wyniosła 273,2 MW (co daje 6,69 kW mocy średnio na instalację). Moc mikroelektrowni podłączonych w tym okresie przez Tauron Dystrybucja wyniosła 235 MW (średnia to 6,786 kW). Moc instalacji obsługiwanych przez Energa-Operator zwiększyła się o 141,3 MW (średnia nowo podłączonych instalacji to 7,318 kW). Poznańska Enea Operator podłączyła urządzenia o łącznie 105,4 MW mocy zainstalowanej (7,244 kW na instalację). Z kolei stołeczna spółka dystrybucyjna innogy pozyskała instalacje o łącznej mocy 4,3 MW (średnia to 6,133 kW). Moc mikroinstalacji kupowanych przez Polaków rośnie, o 4,1% w I półroczu br., w stosunku do skumulowanych wartości. Najsilniejsze urządzenia montowane były na obszarach obsługiwanych przez Energa-Operator i Enea Operator, najmniejsze elektrownie, co może dziwić, kupowali właściciele domów w Warszawie i okolicach.

Moc instalacji jest bowiem jednym z kluczowych czynników wpływających na końcową wartość inwestycji. Według danych Stowarzyszenia Branży Fotowoltaicznej Polska PV w 2019 roku, szacowany koszt budowy 1 kWp mikroinstalacji PV wyniósł 4 125 zł netto, o 5,2% (225 zł) mniej niż rok wcześniej (4350 zł netto). Wygląda więc na to, że polscy prosumenci kupowali w tym roku większe instalacje, konsumując spadek cen sprzętu. Średnio na instalację przeznaczyli ok. 35 tys. zł brutto (w cenach za 2019 r.).

W I półroczu łączne wydatki polskich prosumentów na mikroinstalacje można szacować na co najmniej ok. 3,9 mld zł. A skumulowane nakłady to już blisko 7 mld zł.

TAURON Dystrybucja S.A. jest największym dystrybutorem energii w Polsce. Jest głównym dostawcą energii elektrycznej terenie południowej Polski. Obszar koncesyjny to 57 940 km2, co stanowi 18,5% powierzchni Polski, i obejmuje województwa małopolskie, dolnośląskie, opolskie, śląskie oraz częściowo: świętokrzyskie, podkarpackie oraz łódzkie. Obsługuje tam 5,6 mln klientów.

PGE Dystrybucja S.A. swoim zasięgiem obejmuje obszar 122 433 km2  (ok. 38 % powierzchni kraju).  i dostarcza energię elektryczną do ok. 5,4 mln klientów. Jej koncesja na dystrybucję energii elektryczną obejmuje województwa: lubelskie, łódzkie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie oraz dodatkowo część (większą) mazowieckiego, małopolskiego, opolskiego, śląskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego.

Energa-Operator S.A. jest trzecim pod względem wielkości  operatorem systemu dystrybucyjnego w Polsce pod względem wolumenu dostarczanej energii. Ma ponad 3 mln klientów. Sieć dystrybucyjna obejmuje blisko 77 tys. km², co stanowi ok. 24 proc. powierzchni Polski, głównie północnej i środkowej. Obszar działania obejmuje województwa: pomorskie, kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie, mazowieckie.

Enea Operator Sp. z o.o. jest czwartym operatorem pod względem wolumenu dostarczanej energii w Polsce. Jej obszar działania ma 58 213 km2 i obejmuje sześć województw: wielkopolskie, zachodniopomorskie, kujawsko – pomorskie, lubuskie oraz niewielką części województwa dolnośląskiego i pomorskiego. Spółka ma 2,6 mln klientów.

Innogy Stoen Operator Sp. z o.o. operuje w Warszawie i okolicach. Jej obszar działania to 510 km2. Firma dostarcza energię do ponad 1 mln klientów.

t.brzezinski@cleanerenergy.pl