Obecnie KGHM jest odpowiednio zabezpieczony przed takimi błędnymi i kosztownymi decyzjami, jak inwestycja w złoże Sierra Gorda – mówi Paweł Gruza, wiceprezes KGHM Polska Miedź ds. aktywów zagranicznych w wywiadzie dla portalu cleanerenergy.pl.

Cleanerenergy.pl: Zakup przez KGHM Polska Miedź kanadyjskiej spółki Quadra FNX i inwestycja w odkrywkową kopalnię Sierra Gorda S.C.M., wspólne przedsięwzięcie z japońską grupą przemysłowo-finansową Sumitomo, jest największą inwestycją zagraniczną zrealizowaną przez polskie przedsiębiorstwo. Transakcja i inwestycja w projekt górniczy w Chile miały być dowodem na to, że KGHM, kontrolowany przez skarb państwa, potrafi działać globalnie, a co za tym idzie Polska, rządzona wówczas przez koalicję PO/PSL staje liczącym się graczem na światowej gospodarce. Jak ta inwestycja jest oceniana przez ekspertów z branży?

P.Gruza: Inwestycja KGHM Polska Miedź w 2012 r. w złoże w Chile jest uznawana przez większość ekspertów i członków władz konkurencyjnych globalnych koncernów wydobywczych, jako zdecydowanie przedwczesna. Dostępne zasoby miedzi na świecie, a zwłaszcza złoża z high grade, czyli o wysokim udziale metalu w rudzie się kurczą, co sprawia, że zainteresowanie inwestorów skupia się na złożach o coraz gorszych parametrach. Tak było w przypadku Sierra Gorda, która ze średnim grade w ubiegłym roku 0,32 proc. miedzi w rudzie należy do złóż o najniższej zawartości metalu w rejonie Antofagasta. Z inwestycją tą należało poczekać na bardziej sprzyjający czas. Dlatego teraz musimy się mocno napracować, aby zapewnić wystarczalność finansową tego projektu przy takiej, a nie innej geologii tego złoża, bo jej przecież nie jesteśmy w stanie zmienić.

Cleanerenergy.pl: Te opinie ekspertów wydają się być zbieżne z ostatnim raportem Najwyższej Izby Kontroli, która negatywnie oceniła inwestycję w Sierra Gorda. Ocena NIK jest bolesna dla ówczesnego zarządu KGHM Polska Miedź. Czy obecny zarząd się z nią zgadza?

P.Gruza: Konkluzje z raportu przyjęliśmy i akceptujemy w całości. Część rekomendacji wydanych przez NIK została przez nas wdrożona jeszcze przed oficjalną prezentacją raportu, pozostała jest sukcesywnie wdrażana. Jestem przekonany, że obecnie KGHM Polska Miedź jest odpowiednio zabezpieczony przed takimi błędnymi i kosztownymi decyzjami, jak inwestycja w złoże Sierra Gorda.

Cleanerenergy.pl: NIK oceniła, że dotychczasowe zaangażowanie finansowe KGHM związane z objęciem 55 proc. akcji Sierra Gorda S.C.M., oraz koniecznością jej dofinansowania wyniosły ok. 13,8 mld zł. Z kolei według KGHM wskazał, że zaangażowanie finansowe grupy związane z nabyciem i realizacją projektu Sierra Gorda wyniosło 12,6 mld zł. Z czego wynika 2 mld zł różnicy ?

P.Gruza: Różnica wynika z różnych dat granicznych, kursów przeliczeniowych USD, jakie przyjmuje się do wyceny tej inwestycji. Nie doszukiwałbym się tutaj żadnych sensacji, to tylko skutek innego podejścia księgowego. To na czym powinno się skupić to fakt, że inwestycja była dokonywana na samym szczycie cyklu koniunkturalnego. To spowodowało, że zarówno ceny miedzi były na szczytach notowań, co wpływało na cenę, jaką trzeba było zapłacić za te aktywa, jak i ceny usług budowlanych były bardzo wysokie. Trzeba pamiętać, że kopalnia i zakład przeróbczy rudy siarczkowej został kupiony już w trakcie ich budowy, którą trzeba było dokończyć. Do tego w szczycie koniunktury wynagrodzenia zarówno pracowników, jak i menedżerów, rosną szybko, i aby ich utrzymać, trzeba dużo przepłacać. To był kolejny czynnik, który składał się na w sumie bardzo wysoki, zbyt wysoki rachunek za tę inwestycję, za który my musimy teraz płacić.

Cleanerenergy.pl: Przypomnijmy, że nakłady inwestycyjne na realizację I Fazy projektu Sierra Gorda szacowano na 2 877 mln USD, a według NIK do 30 czerwca 2015 r. tj. do rozpoczęcia produkcji komercyjnej, faktycznie wyniosły one 4 327,5 mln USD, co stanowiło przekroczenie pierwotnie planowanej kwoty o 1 450,2 mln USD, tj. o 50,4 proc.

P.Gruza: Tak,zgadza się.Musimy jednak pamiętać, że przy tak dużych projektach często dochodzi do przekraczania planowanego CAPEX-u.

Cleanerenergy.pl: W I półroczu br. Sierra Gorda S.C.M. wymagała 30 mln USD dofinansowania w formie podwyższenia kapitału (z czego na KGHM przypadło 16,5 mln USD), podczas gdy rok wcześniej w analogicznym okresie wyniosło ono 130 mln USD. Przy prezentacji wyników za I półrocze Marcin Chludziński, prezes KGHM Polska Miedź powiedział, że jest to kwota mniejsza od zaplanowanej w budżecie. Czy Pan to potwierdza?

P.Gruza: Tak, oczywiście.

Cleanerenergy.pl: Z czego wynika zmniejszenie niezbędnego finansowania?

P.Gruza: To efekt głównie zmiany systemu zarządzania i nadzoru nad tą inwestycją. Uważamy, że obecnie ten projekt jest znacznie bliżej i precyzyjniej analizowany na bieżąco, co powoduje większą dyscyplinę zarówno po stronie produkcyjnej jak i kosztowej. Dzięki naszym działaniom sytuacja Sierra Gorda S.C.M. systematycznie się poprawia. Jest to uwidocznione nie tylko w zmniejszającym się wsparciu finansowym, jakiego udzielamy tej spółce, ale też rosnącej zdolności do samofinansowania się. To skutkuje lepszą oceną instytucji finansowych z Chile i regionu, które deklarują chęć współpracy i udzielenie finansowania, co było wykluczone w przeszłości.

Cleanerenergy.pl: Na co przeznaczane są wpływy z podwyższenia kapitału?

P.Gruza: Pieniądze przekazywane przez KGHM w ramach podwyższenia kapitału w głównej mierze przeznaczane są na spłatę zobowiązań związanych z pierwotną inwestycją, czyli uruchomieniem kopalni i zakładu przeróbczego.

Cleanerenergy.pl: Ile planowaliście w tym roku przeznaczyć na dokapitalizowanie Sierra Gorda S.C.M.?

P.Gruza: Obserwując sytuację na rynku miedzi, i niestety spadek cen surowca w tym roku, staramy się elastycznie podchodzić do tej inwestycji. Obecnie kładziemy nacisk na optymalizację procesów produkcyjnych, przy najniższym możliwym CAPEX-ie. Dokonujemy drobnych usprawnień, których łączny efekt jest bardzo korzystny. W tym roku będziemy mieli dobre przeroby, lepsze niż w 2018 r. Planujemy, że 2020 r. też będzie bardzo dobry. To efekt m.in. zmian polityce remontowej – odejścia od działań reaktywnych, ad hoc do planowanych remontów instalacji, co powoduje że jest mniej przestojów, dzięki czemu osiągamy większe przeroby, w konsekwencji przychody ze sprzedaży, co powoduje poprawę sytuacji finansowej spółki, mniejsze potrzeby kapitałowe i to mimo niższych cen miedzi.

Cleanerenergy.pl: NIK pozytywnie ocenia działania organów korporacyjnych KGHM Polska Miedź po 2016 r., a więc po zmianie rządu PO/PSL na PiS, które pozwoliły istotnie zmniejszyć ryzyka zagrażające dalszemu funkcjonowaniu Sierra Gorda S.C.M., a także ograniczyć, a w perspektywie do 2021 r. zaprzestać finansowania projektu przez właścicieli….

P.Gruza: Trudno mi oceniać poprzedników. Archeologią, czyli badaniem przeszłości zajmują się odpowiednie służby, i to one wystawią cenzurkę tym, którzy odpowiadali za zakup Quadra FNX a potem za realizację i nadzór nad inwestycją w Chile. Obecny zarząd KGHM Polska Miedź koncentruje się na optymalizacji produkcji wydobywczej i hutniczej zarówno w kraju, jak i za granicą, z uwzględnieniem wyzwań, jakie stawia przed nami rynek niskich cen surowca.

Cleanerenergy.pl: W raporcie NIK jest sugestia, że sytuacja w Sierra Gorda S.C.M. zaczęła się widocznie poprawiać dopiero od 1 lipca 2018 r. po powołaniu przez obecny zarząd na dyrektora zarządzającego Sierra Gorda S.C.M. p. Mirosława Kidonia, wcześniej wieloletniego dyrektora naczelnego Zakładów Wzbogacania Rud w KGHM Polska Miedź. Dlaczego nie można było  wcześniej skorzystać z jego doświadczenia?

P.Gruza: Poprawa wyników Sierra Gorda S.C.M. to efekt pracy całego zespołu osób, który wysłaliśmy do Chile, aby wzmocnić nadzór na tą inwestycją. To właśnie dzięki nim projekt jest precyzyjniej i na bieżąco analizowany, co powoduje większą dyscyplinę po stronie kosztowej, jak i skutkuje większymi wolumenami produkcji. To co zostało przez nas wykonane wydaje się oczywistym działaniem.

Cleanerenergy.pl: Skoro tak, to dlaczego wcześniej tego nie zrobiono?

P.Gruza: Nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie.

Cleanerenergy.pl: Czy jest szansa, że w perspektywie dwóch, trzech lat Sierra Gorda S.C.M. usamodzielni się finansowo, jak wynika z raportu NIK?

P.Gruza: Proszę wybaczyć, nie publikujemy prognoz, więc trudno mi odpowiedzieć na to pytanie. Oczywiście naszym celem jest usamodzielnienie się finansowe tego projektu. I mogę powiedzieć, że mimo wrodzonego racjonalizmu, i pesymizmu, akurat w tej kwestii jestem optymistą.

Cleanerenergy.pl: Dlaczego?

P.Gruza: Dzięki podjętym działaniom naprawczym Sierra Gorda S.C.M. stała się dużo bardziej przewidywalna pod względem kosztów i wolumenów produkcji niż to było w przeszłości, co powoduje, że z coraz większym zaufaniem patrzymy przedstawiane przez spółkę projekcje finansowe. A te są korzystne.

Cleanerenergy.pl: Ocena NIK dotycząca planowania finansowego tego projektu jest druzgocząca. Na koniec I półrocza 2018 r. osiągnięto zaledwie 1/3 zakładanych przychodów, co przełożyło się na straty odnotowane we wszystkich dotychczasowych latach działalności Sierra Gorda S.C.M. Na koniec I półrocza ub.r. przekroczyły one narastająco 19,9 mld zł. Nie mówiąc o tym, że o tego czasu zwiększyły się o 1,41 mld zł… NIK twierdzi, że nie masz szans, aby KGHM Polska Miedź odzyskał pieniądze zainwestowane w I fazę.

P.Gruza: To pytanie, jak wysoko zawiesza się tej kopalni poprzeczkę. My chcemy po pierwsze, aby jak najszybciej  Sierra Gorda nie była ciężarem finansowym dla KGHM Polska Miedź i jesteśmy, co widać na dobrej drodze, żeby to się udało. Drugą poprzeczką jest spłata zobowiązań, jakie Sierra Gorda zaciągnęła u wspólników, w tym KGHM Polska Miedź na budowę kopalni. Trzecia to poprzeczka, zawieszona jeszcze wyżej, to wypracowywanie takich wyników przez Sierra Gorda S.C.M., które nie tylko pozwolą na regulowanie zobowiązań, ale też uzyskanie zwrotu z tej inwestycji. Zapewniam, że robimy wszystko, aby optymalizować produkcję, przy zachowaniu dyscypliny finansowej. W tym roku udało się nam zwiększyć i utrzymać wolumeny przerobu, a jesteśmy przed dzień wdrożenia kolejnego rozwiązania, które po fazie testów zostanie zainstalowane już na trzech ciągach produkcyjnych, i pozwoli nam w przyszłym roku na dalsze znaczne zwiększenie produkcji. Liczymy, że to przybliży nas do realizacji drugiego z celów – rozpoczęcia spłaty pożyczek. Nie mamy jednak wpływu na drugi kluczowy czynnik: ceny miedzi. A te są w tym roku niestety niskie ze względu na narastającą wojnę handlową pomiędzy USA i ChRL, choć ostatnio prezydent Donald Trump powiedział, że osiągnięcie porozumienia z Chinami jest bliższe niż się większości wydaje.

Dziękujemy za rozmowę.