W aktualizowanej strategii Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa (PGNiG) koncern planuje uwzględnić rosnące zapotrzebowanie na gaz oraz „zielony zwrot” – mówi Jerzy Kwieciński, prezes PGNiG w wywiadzie dla cleanerenergy.pl. Aktualizacja strategii ma zostać przedstawiona jeszcze w tym roku.

Cleanerenergy.pl:  PKN Orlen zdecydowanie wspiera wprowadzenie gazu, jako źródła produkcji energii elektrycznej w Ostrołęce C. Czy prowadzone są rozmowy na temat dostaw gazu dla tego nowego bloku o mocy 1 000 MW, zakładając, że będzie on zasilany gazem i czy w związku z tym prowadzone są rozmowy z Gaz-Systemem, jako potencjalnym operatorem przesyłu surowca i jak dużych dostaw gazu należy oczekiwać przy produkcji energii elektrycznej w tak dużym bloku jakim jest Ostrołęka C?

Jerzy Kwieciński, prezes Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa: Oczywiście jesteśmy zainteresowani dostawami gazu do takich inwestycji jak elektrownie wyposażone w bloki gazowo-parowe. Gaz to paliwo, które pozwoli nam na skuteczną transformację gospodarki opartej na węglu w stronę gospodarki wykorzystującej ekologiczne źródła energii. Dodatkowo pamiętajmy, że możemy dywersyfikować źródła gazu – to nie tylko gaz ziemny, ale także biometan czyli gaz wytwarzany z biomasy. Faktycznie Orlen po przejęciu Energi zapowiedział, że projekt bloku węglowego na 1 000 MW w Ostrołęce zostanie zmieniony i zamiast węglowej ma tam powstać nowoczesna elektrownia gazowa. Nie znając szczegółów zmian w projekcie, trudno w tej chwili podawać możliwe zapotrzebowanie tej inwestycji na gaz ziemny. To pytanie do inwestora. Proszę też pamiętać, że konieczna jest budowa infrastruktury gazowej zasilającej planowane bloki gazowe w Ostrołęce. Natomiast jako podmiot z największym doświadczeniem na rynku gazu w Polsce i zdywersyfikowanym portfelem dostaw, PGNiG z pewnością byłby atrakcyjnym partnerem biznesowym dla tej strategicznej inwestycji. Dla porównania – nowy blok gazowo-parowy w należącej do PGNiG Termika EC Żerań będzie miał 497 MW mocy elektrycznej i 326 MW mocy cieplnej. Nowa instalacja będzie zużywała ponad 0,55 mld m sześc. gazu rocznie.

Cleanerenergy.pl:  Czy w swojej strategii koncern ujął plany zapowiedzi przechodzenia producentów energii elektrycznej ze źródeł węglowych na gaz ziemny i jakie są – w przypadku rosnącej produkcji energii z gazu – szacunki wzrostu zapotrzebowania na ten surowiec?

J.K.: Powstające w Polsce nowe bloki gazowe przyczynią się do wzrostu zużycia gazu w naszym kraju. To oczywiście znajdzie odzwierciedlenie w naszej aktualizowanej strategii, którą przedstawimy jeszcze w tym roku. Polska ma potencjał, aby w jeszcze większym stopniu wykorzystywać gaz ziemny. Proszę zwrócić uwagę, że wykorzystanie gazu w Polsce rocznie jest o 1/3 niższe niż w Hiszpanii. Więc istnieje jeszcze duży potencjał do zagospodarowania.  W ramach naszej Grupy Kapitałowej budujemy nowe bloki gazowe – w EC Żerań w Warszawie oraz razem z Tauronem – EC Stalowa Wola. Tylko w przypadku nowoczesnego bloku na Żeraniu zwiększy się roczne zapotrzebowanie na gaz w Polsce o przynajmniej pół miliarda m sześc. A poza naszą grupą prowadzone są inne inwestycje związane z wykorzystaniem gazu ziemnego do produkcji energii, np. dwa gazowe bloki elektrowni Dolna Odra. Dodatkowo chcemy być integratorem rynku ciepła, a w  jednostkach, które będziemy chcieli przejąć, inwestycje poprowadzimy tak, aby zwiększyć wykorzystanie gazu ziemnego. To nie tylko zwiększy synergię tych jednostek z całą grupą ale i dostosuje rozwiązania w nich stosowane do wymogów unijnych.

Cleanerenergy.pl:  Zgodnie z zapowiedzią PGNiG ma się stać koncernem multienergetycznym. Czy zapowiedzi te oznaczają szerokie zainteresowanie sektorem energii elektrycznej, jej produkcją na większą skalę np. poprzez akwizycje w sektorze energetycznym?

J.K.: Nie rezygnujemy z naszych planów w zakresie przejęć w sektorze ciepłowniczym. Pandemia koronawirusa co prawda sprawiła, że decyzje inwestycyjne będą podejmowane z dużą ostrożnością, ale nie przestajemy rozglądać się za ciekawymi projektami. W ciepłownictwie PGNiG jest wręcz predestynowane do tego, żeby integrować ten sektor w Polsce. Już w tej chwili posiadamy drugą największą spółkę na tym rynku – PGNiG Termika zarządza elektrociepłowniami na Mazowszu i Śląsku. Jest to rynek bardzo silnie rozproszony, który wymaga potężnych inwestycji i który będzie przestawiał się z węgla na gaz. To dla nas szansa. Dziś nasz udział w tym segmencie wynosi 11 procent, ale zamierzamy go istotnie zwiększyć. Obecna sytuacja temu sprzyja, gdyż branża jest mocno rozdrobniona i wymaga znacznych inwestycji.

Cleanerenergy.pl:  PGNiG otrzymał od Gazpromu deklarację o stosowaniu nowych warunków cenowych Kontraktu Jamalskiego na mocy wyroku Trybunału sztokholmskiego. Czy rosyjski koncern zadeklarował już zwrot nadpłaconej kwoty, tych 1,5 mld USD?

J.K.: Trzeba wyraźnie odróżnić dwie rzeczy – wyrok arbitrażu i rekompensatę. Pierwsza z nich to nowa korzystna dla nas formuła cenowa, którą końcem marca orzekł Trybunał Arbitrażowy w Sztokholmie, a która obowiązuje z datą wsteczną – od listopada 2014 roku. To niewątpliwy sukces PGNiG, na który czekaliśmy ponad 5 lat. Natomiast drugą sprawą jest odzyskanie nadpłaconych Gazpromowi przez te wszystkie lata pieniędzy, które my sami oszacowaliśmy na ok. 1,5 miliarda dolarów. Oczywiście natychmiast po wyroku rozpoczęliśmy czynności windykacyjne, lecz jest to już zupełnie inny proces. Jest konsekwencją wyroku arbitrażowego, ale sąd nie wskazał w nim, ile pieniędzy i w jaki sposób Gazprom ma oddać PGNiG. Gazprom skorygował faktury za marzec i od tamtej pory sprzedaje nam gaz po cenach wskazanych w wyroku arbitrażowym. Więc pod tym względem zastosował się do wyroku. Na początku czerwca złożył jednak apelację do wyroku, ale PGNiG nie widzi podstaw do jego uchylenia.

Cleanerenergy.pl:  PGNiG deklaruje chęć zmiany w przyszłości ceny za gaz od Gazpromu, czy zapadła już decyzja o tym jaka może być wspomniana cena?

J.K.: Jeśli mówimy o cenach dla odbiorców końcowych, czyli dla naszych klientów, my już nawet przed wyrokiem arbitrażu sprzedawaliśmy im gaz po cenach rynkowych. Ceny gazu sprzedawanego w Polsce od dawna powiązane są z cenami na rynkach europejskich i na Towarowej Giełdzie Energii. To właśnie na tym polegał paradoks w umowie z Gazpromem – kupowaliśmy ze wschodu drogi gaz, ale musieliśmy jego cenę w Polsce dostosować do realiów rynkowych, a niekorzystną różnicę brać na siebie. To wpływało na wyniki finansowe spółki. Natomiast sam wyrok arbitrażu będzie miał mniejsze znaczenie dla klientów indywidualnych, bo – tak jak wspomniałem – oni już od dawna płacą rynkowe ceny za gaz.

Cleanerenergy.pl:  PGNiG ogłosił ostatnio program wodorowy w tym budowa stacji tankowania wodorem, a także upowszechnianie korzystania z wodoru jako paliwa. W jakim stopniu koncern planuje zaistnieć na tym rynku?

J.K.: To pierwszy z serii zielonych zwrotów, które zapowiadaliśmy na początku roku i które znajdą też swoje odzwierciedlenie w aktualizowanej strategii Grupy. Rozpoczęcie nowego badawczego programu wodorowego ma nam umożliwić opanowanie w ciągu 4-5 lat całego łańcucha kompetencji związanych z samodzielną produkcją zielonego wodoru, jego magazynowaniem i dystrybucją. Dopiero potem w kolejnym etapie przyjdzie czas na próby wprowadzania mieszanki wodoru z gazem do prawdziwej sieci. To proces, którego nie zakończymy w ciągu roku czy dwóch. Docelowo chcemy, by nasza oferta wzbogaciła się o nowe paliwo, paliwo przyszłości, jakim jest wodór, tak by np. obok LNG i CNG wodór wszedł na stałe do naszej oferty paliw dla pojazdów. Chcemy zarabiać nie tylko na sprzedaży wodoru, ale także na usługach analitycznych z nim związanych. W dalszej perspektywie w grę wchodzi sprzedaż wodoru dla odbiorców przemysłowych.

Cleanerenergy.pl:  Czy PGNiG planuje aktywnie włączyć się w opracowanie, a być może w przyszłości w produkcję, pojazdów zasilanych wodorem?

J.K.: Chcemy być koncernem multienergetycznym, ale nie staniemy się koncernem motoryzacyjnym. Natomiast w zakresie wykorzystania wodoru w motoryzacji jesteśmy otwarci na szeroką współpracę z branżą motoryzacyjną. Łączy nas wspólny cel rozwoju nisko- i zeroemisyjnej motoryzacji w Polsce i popularyzacja paliw alternatywnych. Do współpracy przy naszym programie wodorowym zaprosiliśmy Toyotę, jednego z producentów pojazdów napędzanych wodorem. Z Toyotą łączy nas list intencyjny, który pozwoli nam na bliższą współpracę przy testowaniu naszej badawczej stacji tankowania wodorem. Chcemy w dalszej perspektywie wykreować i stymulować popyt na paliwo wodorowe dla pojazdów, a możliwe to będzie jedynie we współpracy z producentami takich pojazdów. Jednym z naszych pomysłów na pobudzenie popytu na wodór do samochodów i aktywizację rynku jest wejście PGNiG w usługę carsharingu pojazdów zasilanych wodorem. 

Cleanerenergy.pl:  PGNiG wszedł do programu „Czyste Powietrze” czy zostały już przygotowane szczegóły współpracy z NFOŚiGW i czy zaangażowanie to może oznaczać chęć dotarcia z gazem do gmin – głównie wiejskich, w których brakuje sieci gazowej?

J.K.: Jesteśmy zainteresowani dostarczaniem gazu do jak największej liczby odbiorców w kraju. Realizujemy nie tylko cele biznesowe, ale także cele związane z ochroną środowiska. Zależy nam na tym, by właściciele domów jednorodzinnych wybierali gaz ziemny jako paliwo do ogrzewania, bo jego wykorzystanie przyczynia się do ograniczenia emisji pyłów i innych zanieczyszczeń, jest zdecydowanie bardziej ekologiczne. Każda finansowa zachęta do wymiany systemu ogrzewania na gazowe jest ważna, tym bardziej pochodząca od rządu, jak ta w ramach programu Czyste Powietrze. Porozumienie NFOŚiGW z naszą spółką PGNiG Obrót Detaliczny pozwala wojewódzkim oddziałom  funduszu na uzyskanie precyzyjnych informacji o dostępie do sieci gazowej konkretnych nieruchomości, co przyspiesza weryfikację wniosków w programie. Współpraca PGNiG z NFOŚiGW to nie tylko szansa na przyspieszenie realizacji programu Czyste Powietrze, ale także na szersze wykorzystanie gazu ziemnego w polskich domach.

Dziękujemy za rozmowę.