PKN Orlen podpisał umowę o współpracy i zachowaniu poufności w sprawie akwizycji Zakładów Azotowych w Puławach z Grupy Azoty S.A., jedynego krajowego konkurenta na rynku nawozów jego zależnej spółki Anwil S.A. z Włocławka. Połączenie doprowadziłoby do zwiększenia zaangażowania koncernu  w sektor nawozowy, a dzięki wykorzystaniu licznych synergii zwiększyło jego efektywność i konkurencyjność na europejskim rynku.

Multienergetyczny koncern PKN Orlen jest od ponad 20 lat właścicielem włocławskiego Anwil S.A., jednego z największych przedsiębiorstw chemicznych w Polsce, działającego w dwóch podstawowych segmentach: nawozowym, w ramach którego produkuje nawozy azotowe (saletrę amonowaną, saletrzak), amoniak i kwas azotowy oraz segmencie tworzyw sztucznych, w ramach którego wytwarza polichlorek winylu, przetworzone PCW (mieszanki, granulaty, płyty) oraz ług sodowy.

Anwil jest jedną z najistotniejszych firm produkujących nawozy w Europie na europejskim rynku – według Fertilizers Europe, pod względem wielkości mocy produkcyjnych zajmuje 4 miejsce w Europie w saletrze oraz 8 miejsce w saletrzaku, oraz 4 miejsce pod względem możliwości produkcyjnych saletry i saletrzaku łącznie. W 2022 r. łączna sprzedaż nawozów zrealizowana przez Anwil wyniosła 751 tys. ton., z czego 89% stanowiła sprzedaż krajowa, priorytetowa dla włocławskiej spółki. Największymi konkurentami są Grupa Azoty, jedynym krajowym producentem nawozów, Yara, największy producent w Europie, Borealis (Austria), Achema (Litwa), Nitrogenmuvek (Węgry), Azomures (Rumunia).

W ub.r. przychody ze sprzedaży Anwil S.A., który dla PKN Orlen jest częścią segmentu petrochemia wyniosły 5,74 mld zł, o 82% więcej w porównaniu rok do roku. EBIDTA, czyli wynik na działalności operacyjnej powiększony o amortyzację wyniósł 1,1 mld zł (+58% r/r), a zysk netto 697 mln zł (+85%). Wprawdzie to niewiele w porównaniu do skonsolidowanych wyników Grupy Orlen, które wyniosły odpowiednio 278,5 mld zł, 39,8 mld zł i 21,4 mld zł, ale trzeba przyznać, że mimo dużej konkurencji i trudnych warunków makro, czyli szalejących cen gazu chemiczna spółka świetnie sobie radzi.

Właściciel, czyli PKN Orlen chce dalej rozwijać organicznie Anwil. We Włocławku budowana jest trzecia linia nawozowa, która umożliwi zwiększenie mocy produkcyjnych o około 0,5 mln ton do 1,5 mln ton rocznie i wzbogaci portfolio produktowe spółki o cztery rodzaje nawozów: saletra amonowa (gruba granula), saletrosiarczan, saletrzak (nowa formuła). W ramach projektu w 2022 r. prowadzone były dalsze prace związane z budową oraz rozruchami mechanicznymi trzech kluczowych części tego kompleksu tj. instalacji kwasu azotowego, instalacji neutralizacji, instalacji granulacji, jak również infrastruktury towarzyszącej. W tym roku nakłady inwestycyjne na kluczowe inicjatywy rozwojowe wyniosą 311 mln zł, w tym głównie na rozbudowę zdolności produkcyjnych nawozów (w ub.r. osiągnięto 91% zaawansowania) i budowę hub-u wodorowego.

Okazuje się jednak, że segment nawozowy w multienergetycznym koncernie może się powiększyć w tym roku, także poprzez akwizycję. PKN Orlen podpisał wczoraj z Grupą Azoty S.A. umowę o współpracy i zachowaniu poufności w sprawie potencjalnej akwizycji Zakładów Azotowych „Puławy”. Ich działalność skupia się na trzech głównych segmentach: agro (wytwarzanie amoniaku oraz produktów pochodzących z jego przetwórstwa, czyli mocznika i jego roztworów, w tym roztworu saletrzano-mocznikowego, melaminy, kwasu azotowego, saletry amonowej, gazów technicznych, nadtlenku wodoru, nawozów fosforowych i potasowych, mieszanek nawozowych), tworzywa (wytwarzanie i sprzedaż produktów pochodzących z przetwórstwa benzenu, w szczególności kaprolaktamu) oraz energetyka. ZA „Puławy” zainwestowały w ostatnich latach w wytwórnię nawozów granulowanych na bazie saletry amonowej. Zdolności produkcyjne dwóch nowych linii wynoszą łącznie do 820 tys. ton rocznie.

– „Analizujemy możliwość akwizycji Zakładów Azotowych „Puławy”, ponieważ dostrzegamy w tym duży potencjał i korzyści dla obu firm, ale też polskiej gospodarki. Mamy bogate doświadczenie w realizacji procesów połączeń, które zawsze prowadziły do dalszego rozwoju spółek. W branży nawozowej dobrym przykładem jest Anwil. Inwestujemy w tę spółkę, rozbudowując zdolności produkcyjne, tworząc nowe miejsca pracy i zwiększając jej wartość. Integracja dwóch dużych producentów nawozów azotowych oznaczałaby wzrost efektywności produkcji i pozwoliła jeszcze skuteczniej odpowiadać na potrzeby rynku” – mówi Daniel Obajtek, prezes PKN Orlen.

W 2022 r. przychody ze sprzedaży ZA „Puławy” wyniosły 8,90 mld zł, o 62% więcej w porównaniu rok do roku, a zysk netto 290,5 mln zł (+38,7%). Jednak w I kwartale 2023 r. wyniki finansowe uległy istotnemu pogorszeniu: przychody spadły rok do roku o 57% do 1,06 mld zł, a spółka odnotowała 293,6 mln zł straty netto, wobec 423,6 mln zł zysku przed rokiem.

PKN Orlen w lipcu rozpocznie proces due diligence w ramach którego analizowana będzie m.in. kondycja finansowa i handlowa Zakładów Azotowych „Puławy”. Wyniki przeprowadzonych badań będą podstawą do podjęcia dalszych decyzji związanych z akwizycją. Niemniej już teraz, wstępnym etapie przedstawia korzyści, jakie może przynieść akwizycja zakładów w Puławach i integracja aktywów. Są to synergie operacyjne, jak i obniżające koszty w obszarze logistyki, sprzedaży, innowacji czy zakupów:

• poszerzenie oferty produktowej i zwiększenie konkurencyjności względem koncernów europejskich i spoza Unii Europejskiej,
• bilansowanie surowcowe wewnątrz grupy, efektywniejsze gospodarowanie amoniakiem – kompensowanie braków i nadwyżek, zapewnienie produktów na rynku w trakcie postojów remontowych instalacji w różnych lokalizacjach,
• obniżenie kosztów i skrócenie czasu transportu do odbiorców krajowych,
• wymiana doświadczeń dotyczących produkcji i bezpieczeństwa procesowego w oparciu o nowe technologie i realizowane inwestycje,
• efektywniejsze wykorzystanie zdolności magazynowych (saletra, amoniak), niższe koszty i poprawa bezpieczeństwa magazynowania,
• wsparcie inwestycyjne ze strony Grupy Orlen dla inwestycji w nisko i zeroemisyjne źródła energii,
• wykorzystanie wiedzy i wspólnych zasobów dla rozwoju innowacyjnych projektów np. nawozów inteligentnych (raz zaaplikowane działają w okresie całej wegetacji rośliny), co przełoży się na wzrost konkurencyjności na rynkach europejskich i poszerzenie gamy produktów,
• wspólna polityka dotycząca dekarbonizacji, zazielenienie amoniaku (zwiększenie udziału surowców nieemitujących CO2), jako odpowiedź na wyzwania środowiskowe i klimatyczne wynikające z restrykcyjnego prawodawstwa Komisji Europejskiej,
• zwiększona siła zakupowa, optymalizacja nakładów związanych z procesami inwestycyjnymi oraz kosztami funkcjonowania obszarów wsparcia (zakupy sprzętu, licencje, usługi).

– „Zainteresowanie akwizycją Zakładów Azotowych Puławy S.A., wyrażone przez PKN Orlen, to potwierdzenie potencjału naszej puławskiej spółki, która jest ważną częścią Grupy Azoty S.A. Jesteśmy na początku złożonego procesu, przed nami badanie due diligence oraz proces negocjacji. PKN Orlen to silny partner, z którym od wielu lat z powodzeniem współpracujemy w wielu obszarach” – mówi Tomasz Hinc, prezes Grupa Azoty S.A.

Sprzedaż „ZA Puławy” zmniejszy zadłużenie Grupy Azoty S.A., i pozwoli na przyśpieszenie procesu transformacji energetycznej i dekarbonizacji grupy w kierunku „Zielonych Azotów”, czyli produkcji zielonej energii z OZE, i w oparciu o nią zielonych produktów, co jest długotrwałym, i kapitałochłonnym procesem.

Z kolei Grupa Orlen posiada duże doświadczenie w procesach konsolidacji. Koncern od ponad 20 lat działa na rynku nawozowym, realizując nowe inwestycje i zwiększając skalę swojej działalności, przejęcie ZA Puławy pozwoli poprawić jej pozycję konkurencyjną na rynku europejskim. Branża nawozowa w Europie jest w dużym stopniu skonsolidowana, a takie procesy postępowały przez ostatnie trzy dekady. W związku z tym konsolidacja aktywów nawozowych na polskim rynku może wpisywać się w ten trend, choć zgodę na konsolidację wydać będzie musiał jeszcze Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

t.brzezinski@cleanerenergy.pl